## کلاهبرداری: شناخت این جرم و مجازات آن
همه ما بارها واژه “کلاهبرداری” را شنیده و شاید نمونههایی از آن را نیز تجربه کردهایم. کلاهبرداری زمانی رخ میدهد که فردی با فریب و نیرنگ، مال یا دارایی دیگری را به دست آورده یا موجب ضرر مالی یا جانی برای فردی شود.
یکی از مهمترین نکاتی که باید در جرم کلاهبرداری به آن توجه داشت، **انتفاع** کلاهبردار است. انتفاع یعنی کلاهبردار از طریق فریب، به مال یا دارایی فرد دیگری دست پیدا کند.
### کلاهبردار کیست؟
کلاهبردار کسی است که با فریب و نیرنگ، اعتماد فرد مقابل را جلب کرده و به مال یا دارایی او دسترسی پیدا میکند. اغلب کلاهبرداران با مهارت و ظرافت خاصی عمل میکنند تا فرد مقابل با رضایت کامل، مال یا دارایی خود را در اختیار او قرار دهد.
### تفاوت کلاهبرداری با سایر جرائم
عامل اصلی که کلاهبرداری را از جرائم دیگر متمایز میکند، **رضایت** فرد قربانی در ارتباط با کلاهبردار است. در سایر جرائم، قربانی هیچ تمایلی به ارتباط با مجرم ندارد، اما در کلاهبرداری، قربانی به دلیل فریب و نیرنگ، با رضایت با کلاهبردار ارتباط برقرار میکند.
### مجازات کلاهبرداری
قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری به طور کامل به مجازات این جرم میپردازد.
طبق ماده ۱ این قانون، اگر فردی با حیله و تقلب، مردم را به وجود شرکتها، تجارتخانهها، کارخانهها یا موسسات موهوم یا داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار کند یا از حوادث و پیشامدهای غیر واقع بترساند یا اسم یا عنوان جعلی اختیار کند و با یکی از این روشها یا روشهای تقلبی دیگر، وجوه، اموال، اسناد، حوالجات، قبوض، مفاصاحساب و امثال آنها را تحصیل کند و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب میشود.
### انواع کلاهبرداری
کلاهبرداری در قانون به دو نوع ساده و مُشَدد تقسیم میشود:
* **کلاهبرداری ساده:** علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم میشود.
* **کلاهبرداری مُشَدد:** اگر فرد کلاهبردار بر خلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمانها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکتهای دولتی یا شوراها یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی و بطور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و نهادها و موسسات مامور بخدمت عمومی اتخاذ کرده باشد یا اینکه جرم با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسائل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی بخدمت عمومی باشد علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از ۲ تا ده سال و انفصال ابد از خدمت دولتی و پرداخت جـزای نقدی معادل مالــی که اخـذ کـرده است محکــوم می شود.
کلاهبردار همچنین باید اصل مال را به صاحبش برگرداند. با این حال، قانون در صورت وجود جهات تخفیف، با تشخیص دادگاه، مجازات متهم را تا حداقل مجازات مقرر حبس و انفصال از خدمات دولتی کاهش میدهد، اما نمیتوان این مجازات را تعلیق کرد.