در شرایط فعلی، بازار ارز از اخبار سیاسی و اقتصادی تا چه اندازه متاثر شده است؟ آیا ثبات اخیر قیمت دلار نشان دهنده کاهش تاثیرگذاری این اخبار بر بازار است؟
در طول دو هفته گذشته، اخبار مربوط به حمله اسرائیل به لبنان و پاسخ حزب الله به این حملات هیچ تغییری در قیمت دلار ایجاد نکرده است.
بررسی روند بازار ارز تهران در سال های اخیر نشان می دهد که اخبار مشابه به طور معمول تاثیری قابل توجه بر آغاز روندهای افزایشی ندارند. این موضوع در روند بازار طی روز گذشته نیز قابل مشاهده بود.
برخی تحلیلگران ارز معتقدند که در ماه های گذشته سیگنال های جدی تری در بازار ارز منتشر شده است که بازار از آنها عبور کرده است.
با توجه به این رویکرد، میتوان گفت که قیمت دلار تهران از این پس تنها به اخباری واکنش نشان میدهد که بطور مستقیم مربوط به مناقشات نیروهای رسمی کشور باشد.
در این میان، برخی از فعالان بازار نیز وجود دارند که ناهماهنگی قیمت دلار و اخبار را ناشی از تلاش نهاد بازارساز برای تنظیم ارز میدانند.
به عقیده این افراد، بانک مرکزی با هدف جلوگیری از نوسانات نرخ ارز درحال تقویت طرف عرضه در معاملات غیررسمی است.
در حال حاضر، سیگنال های تورمی همچون حذف ارز ترجیحی و سوخت ترجیحی، قیمت گذاری دستوری، کسری بودجه و تورم به بهانه تورم، افزایش بهره و ادامه این سیکل غلط و نابودی اقتصاد، نگرانی های جدی برای بازار ارز ایجاد کرده است.
ریشه نرخ بهره بالا و تورم به اقتصاد دستوری و رانتی برمیگردد. اگر این مشکلات حل شود، موضوع نرخ بهره و تورم بالا نیز به طور خودکار حل خواهد شد.
در حال حاضر، 127 میلیارد دلار یارانه پنهان داده میشود که طبق آمار، 80 درصد آن به دهکهای بالا میرسد. اگر موضوع ارز و سوخت ترجیحی حل شود، کسری بودجه جبران شود و در نتیجه نرخ بهره نیز کاهش پیدا کند، قیمت دلار به ثبات خواهد رسید.
ارز ترجیحی به دلیل سود مفت بالا، تقاضای کاذب ارز را افزایش میدهد. بسیاری با استفاده از فاکتور سازی و شرکت های صوری در خارج از کشور، به دنبال دریافت ارز بیشتر هستند که خود این تقاضای کاذب قیمت ارز را نیز افزایش میدهد.
بنابراین، اگر ریشه مشکلات حل شود، مشکلات دیگر نیز حل خواهد شد. البته مافیای ارز و سوخت ترجیحی و قاچاق سوخت ارزان، طی سالها ثروت افسانه ای به جیب زده است و به همین دلیل به راحتی حذف این رانت را نمیپذیرد. این موضوع نیازمند یک اقدام شجاعانه و تلاش بسیار زیاد است، زیرا رانت صدها هزار میلیارد تومانی در میان است.
احتمالاً با شروع فعالیت دولت برای هدفمند کردن یارانه ها، عده ای با شلوغی به اسم مستضعفین جلوی طرح حذف رانت را خواهند گرفت. این موضوع نیازمند هوشیاری دولت و همراهی مردم و رسانه ها است.