در دهه 1990 میلادی، پیجرها بهعنوان یکی از نمادهای پیشرفت فناوری در دسترس همه قرار گرفتند. اما چه کسی تصور میکرد این ابزار ساده روزی به سلاحی در دست تروریستها تبدیل شود؟ خبرهای انفجار پیجرها در اماکن عمومی، آغازگر ورود به دنیای جدیدی از جنگهای الکترونیکی و تهدیدات فناوریهای روزمره بود.
اگر در گذشته، این فناوریهای ابتدایی قادر به ایجاد چنین آشوبی بودند، امروز ما با ابزارهایی بسیار پیچیدهتر مانند تلفنهای هوشمند، لپتاپها و تبلتها زندگی میکنیم که میتوانند در دست خرابکاران، نتایجی بسیار مخربتر از انفجار پیجرها ایجاد کنند.
اما انفجار پیجرها فقط آغاز ماجراست. در دنیای کنونی، مرز بین انسان و ماشین بهسرعت در حال محو شدن است. اکنون نهتنها زندگی روزمره ما به دستگاههای دیجیتال وابسته است، بلکه بدنها و مغزهای ما نیز در آستانه تنیده شدن با فناوری قرار گرفتهاند. تراشههای مغزی که با هدف بهبود عملکرد شناختی و فیزیکی انسان طراحی شدهاند، به یکی از بزرگترین پیشرفتهای فناوری تبدیل شدهاند. اما همراه با این پیشرفتها، سؤالات اساسی درباره حریم خصوصی، امنیت و حتی هویت انسانی مطرح میشود.
تراشههای مغزی که ابتدا برای درمان بیماریهایی مانند آلزایمر یا پارکینسون توسعه یافتند، اکنون در حال ورود به حوزهای هستند که میتوانند حتی کارکردهای ذهنی روزمره ما را ارتقا دهند. تصور کنید که میتوانید تنها با یک تراشه در مغزتان، به اطلاعات جهانی دسترسی داشته باشید یا حافظهتان را بهطور مصنوعی تقویت کنید. اما اگر کسی بتواند به این تراشهها نفوذ کند، چه اتفاقی میافتد؟ آیا ما روزی با تهدید هک مغزی روبهرو خواهیم شد؟ و مهمتر از آن، چه زمانی این فناوریها از ابزارهایی برای کمک به انسان به سلاحهایی برای کنترل او تبدیل میشوند؟
## آیا هوش مصنوعی قرار است ابزار خدمت به بشر باشد؟
این تنیدگی انسان و ماشین، تنها به تراشههای مغزی محدود نمیشود. هوش مصنوعی، با قدرت یادگیری بیوقفهاش، بهسرعت به بخشی از زندگی ما تبدیل شده است. سیستمهایی که اکنون قادر به تصمیمگیری مستقل هستند، در آینده نزدیک شاید کنترل بسیاری از جنبههای زندگی ما را به دست گیرند. در این میان، این سؤال مطرح است: آیا هوش مصنوعی قرار است ابزار خدمت به بشر باشد، یا اینکه روزی کنترل بشریت را به دست خواهد گرفت؟
این دنیای جدید، که در آن فناوری و انسان بهطور ناگسستنی با هم پیوند خوردهاند، میتواند بستری برای تهدیدات بیسابقهای باشد. شبکههای 5G و 6G که وعده اتصال سریعتر و گستردهتر را میدهند، تنها سرعت انتقال دادهها را افزایش نمیدهند، بلکه راههای جدیدی برای نفوذ به سیستمهای امنیتی نیز فراهم میکنند. از دستگاههای هوشمند که در خانهها و شهرها نصب میشوند تا گجتهایی که بر بدن و حتی مغز انسان نصب میشوند، همگی در معرض هک و نفوذ قرار دارند.
## انفجار پیجرها خطر فناوری را بیشتر کرد
ترکیب هوش مصنوعی و تراشههای مغزی، تصویری از آیندهای را نشان میدهد که در آن مرز بین انسان و ماشین بهشدت محو شده است. از یک سو، این فناوریها میتوانند زندگی ما را به طرز چشمگیری بهبود بخشند، اما از سوی دیگر، خطرات بالقوهای مانند دستکاری افکار، کنترل رفتارها و نقض حریم خصوصی وجود دارد. وقتی تمام اطلاعات و تصمیمات شما از طریق یک تراشه مغزی هدایت شود، چه تضمینی وجود دارد که شما کنترل کامل بر ذهن و بدن خود داشته باشید؟
این سؤالها ما را به تأمل درباره آینده بشریت و نحوه تعامل ما با این فناوریهای نوظهور و در حال گسترش میکشاند. در حالی که ما به سمت آیندهای دیجیتال و الکترونیکی حرکت میکنیم، آیا باید بیشتر نگران فرصتهای پیشرو باشیم، یا خطراتی که ممکن است از کنترل خارج شوند؟
تمدن بشری اکنون در نقطهای حساس ایستاده است: از انفجار پیجرها تا تراشههای مغزی و هوش مصنوعی فردا. آیندهای که در آن نهتنها فناوریها، بلکه خود انسان به بخشی از این اکوسیستم دیجیتال تبدیل خواهد شد. سوال اصلی اینجاست: آیا ما آمادهایم تا با مسئولیت و آگاهی کامل وارد این دنیای جدید شویم؟