روزهای اخیر نرخ ارز در بازار آزاد به نوعی آرامش نسبی رسیده و در یک محدوده خاص در حال نوسان بود. قیمت دلار امروز با افزایش مثبت آغاز شد و در عصر به ۶۱ تومان رسید، در حالی که دیروز با قیمت ۶۰ هزار و ۲۵۰ تومان معامله شده بود.
در این راستا، قیمت دلار که در معاملات پشت خطی شب گذشته به دلیل تحولات اخیر در منطقه به سطح بالاتر نزدیک شده بود، در معاملات قیمت دلار امروز نسبت به روز گذشته افت داشت که نشانه تزریق بازارساز بود. در حال حاضر، دو موضوع مهم توجه فعالان ارزی را جلب کرده است: نخست، تحولات اخیر در منطقه و افزایش ریسک‌های سیاسی ناشی از آن؛ و دوم، سفر نزدیک مسعود پزشکیان به نیویورک.
علاوه بر بازار ارز، معامله‌گران طلای جهانی در پس از سیاست فدرال رزرو و نتایج آن درباره نرخ بهره، صعودی شد. قیمت طلای ۱۸ عیار و سکه امامی نیز روند صعودی را دنبال کردند.
بانک‌مرکزی مایل است ثبات نرخ ارز تداوم داشته باشد؛ چون پاسخگویی به تحولات نرخ تورم برعهده این سازمان است. البته مدیران عالی بانک‌مرکزی شناخت خوبی از بنیان‌های تورم‌زا دارند. اما عوامل مختلف سبب شده تا تسلط بانک‌مرکزی بر ترازنامه سیستم بانکی (بانک مرکزی و شبکه بانکی) در سطح مطلوبی نباشد و به‌ناچار تصمیم بگیرد هدف تورمی خود را از مسیر تثبیت نرخ ارز دنبال کند.
ثبات قیمت دلار امروز
با توجه به اشکالات فراوانی که به سیاست تثبیت کامل قیمت دلار امروز وارد است، راهی وجود دارد که ماندگاری این سیاست از بین برود؟ راه این است که نظر یکی از موافقان این سیاست به نظر مخالف تبدیل شود. احتمالا تغییر نظر بانک‌مرکزی کار آسان‌تری است.
به نظر می‌رسد تأثیر اخبار مثبت بر قیمت دلار امروز تاثیر دارد. به ویژه اخباری که به سیگنال‌های سیاسی و اقتصادی مرتبط است، میتواند محدودتر از گذشته باشد.
این موضوع ناشی از تجربیات بازار در سال‌های اخیر است، که طی آن اخبار مثبت و غیرقابل اعتماد باعث شده‌اند تا فعالان بازار به نوعی نسبت به این اخبار بی‌اعتماد شوند.
بنابراین، هرچند خبرهای مثبتی همچون ازسرگیری احتمالی مذاکرات یا تعاملات سیاسی میتواند تأثیرات مثبتی بر انتظارات بازار بگذارد، اما این تأثیرات معمولاً کوتاه‌مدت و محدود هستند و تنها در صورت گشایش‌های واقعی و محسوس، مانند رفع تحریم‌ها یا ورود ارزهای خارجی، تغییرات معناداری در بازار مشاهده می‌شود.
با این حال، انتشار اخبار مثبت جدی، مانند توافقات رسمی یا گشایش‌های جدید ارزی، میتواند به کاهش انتظارات تورمی و در نتیجه کاهش نرخ ارز منجر شود.
در کنار این، مسائل بزرگ تری مانند انتخابات آمریکا یا مناقشات منطقه‌ای نیز همچنان به عنوان ریسک‌های مهم تلقی می‌شوند که می‌توانند بازار ارز را تحت تأثیر قرار دهند.
سیستم نرخ ارز شناور
در نهایت، به نظر می‌رسد که بازار ارز فعلاً به تعادل نسبی رسیده و واکنش‌های سریع به اخبار مثبت به ندرت مشاهده می‌شود، مگر اینکه این اخبار نشان‌دهنده تغییرات اساسی در روابط سیاسی و اقتصادی ایران با سایر کشورها باشند.
سیاست تثبیت نرخ ارز، یکی از سیاست‌‌‌هایی است که در کشورها برای کنترل نرخ تورم، مبارزه با بحران‌های اقتصادی و در شرایط کمبود ارز در دسترس اتخاذ می‌شود.
ناپایداری قیمت دلار امروز موجب کاهش توان پیش‌بینی و به‌هم‌خوردن نظم اقتصادی می‌شود، به‌مراتب از نرخ ارز بالا خطرناک‌‌‌تر است.
سیاست تثبیت نرخ ارز، علاوه بر ایجاد رانت به‌اندازه اختلاف نرخ بازار با نرخ‌های دولتی و فساد، میتواند باعث کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران، چالش‌‌‌های تولیدکنندگان و وارد‌‌‌کنندگان، تخصیص غیر‌بهینه منابع و کاهش کارآیی اقتصادی شود.
حرکت تدریجی به سوی نرخ ارز شناور مدیریت‌‌‌شده: به جای استفاده از نرخ ارز ثابت، باید به سیستم نرخ ارز شناور مدیریت‌‌‌شده روی آورد.
نوسانات روانی در بازار ارز
این روش به بانک‌مرکزی اجازه می‌دهد در مواقع نوسانات شدید، به‌‌‌طور هدفمند و محدود وارد عمل شود و نرخ ارز را تثبیت کند. در حالی که به بازار اجازه داده می‌شود تا قیمت دلار امروز را به‌‌‌طور طبیعی تنظیم کند.
مدیریت ذخایر ارزی با دقت و احتیاط: استفاده از ذخایر ارزی باید به‌‌‌طور هدفمند و فقط در مواقع ضروری انجام شود. این منابع نباید برای تثبیت مصنوعی و طولانی‌‌‌مدت نرخ ارز مصرف شوند، بلکه باید برای جلوگیری از نوسانات شدید به کار گرفته شوند.
تقویت شفافیت و ارتباط موثر با مردم: دولت و بانک‌مرکزی باید سیاست‌‌‌های خود را به‌‌‌طور شفاف و مستمر به اطلاع عموم برسانند. ارتباط موثر و شفاف با مردم کمک می‌کند تا اعتماد عمومی حفظ شده و نوسانات روانی در بازار ارز کاهش یابد.
اصلاح ساختار بودجه و کاهش کسری: برای کاهش فشار بر نرخ ارز، اصلاح ساختار بودجه و کاهش کسری ضروری است. دولت باید هزینه‌‌‌های غیرضروری را کاهش داده و درآمدهای پایدار مانند مالیات را افزایش دهد.
تشویق سرمایه‌گذاری خارجی و ورود ارز به کشور: ایجاد محیط مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت روابط اقتصادی با کشورهای دیگر میتواند به جریان ورود ارز به کشور و کاهش فشار بر بازار ارز کمک کند.
کاهش فشار بر واردات غیرضروری و افزایش خودکفایی: کاهش واردات غیرضروری و افزایش خودکفایی در تولید کالاهای استراتژیک مانند مواد غذایی و انرژی به کاهش وابستگی به پول خارجی و فشار بر بازار ارز کمک می‌کند.
نوشته روند معاملات قیمت دلار امروز اولین بار در پایگاه خبری تحلیلی سرمایه فردا. پدیدار شد.