## اسکار و سینمای ایران: یک نگاه دوباره
اسکار، به عنوان یکی از معتبرترین جوایز سینمایی جهان، همواره نگاه فیلمسازان و سینمادوستان را به خود جلب کرده است. از زمان آغاز آن در سال ۱۹۲۹، این جایزه به بستری برای تقدیر از بهترین آثار سینمایی تبدیل شده است. حضور در این رقابت، به ویژه در بخش “بهترین فیلم بین‌المللی”، می‌تواند افتخار بزرگی برای هر کشور و کارگردانی به حساب آید. با این حال، جوایز اسکار از سیاسی شدن در امان نبوده و از سینما فاصله گرفته است. سینمای ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. فیلم‌هایی مانند “جدایی نادر از سیمین” و “فروشنده” به کارگردانی اصغر فرهادی، موفق به دریافت این جایزه شده‌اند، اما هر ساله انتخاب و ارسال فیلم به این رقابت جهانی با چالش‌های جدی مواجه است.
**اهمیت اسکار برای سینمای ایران**
حضور در اسکار، علاوه بر اعتبار بین‌المللی، فرصتی برای فیلمسازان ایرانی است تا آثار خود را به جمعیت گسترده‌ای در سراسر جهان معرفی کنند. انتخاب درست نماینده سینمای ایران می‌تواند در فضایی سیاسی‌شده، هویت و سبک ایرانی را به جهانیان نشان دهد. موفقیت در این جشنواره می‌تواند به ارتقای جایگاه سینمای ایران در جهان کمک کند و فیلمسازان را به بازارهای جدید و مخاطبان بیشتر متصل کند. اسکار یکی از معدود رویدادهایی است که به فیلم‌های بین‌المللی امکان می‌دهد تا در کنار آثار هالیوود و دیگر کشورها به رقابت بپردازند و توانمندی‌های خود را به اثبات برسانند.
**چالش‌های اسکار و سیاست**
با وجود این، برخی معتقدند که جوایز اسکار، به ویژه در بخش‌های بین‌المللی، تحت تاثیر عوامل سیاسی قرار دارند. برخی استدلال می‌کنند که معیارهای هنری و فنی باید تنها ملاک انتخاب باشند، اما برخی دیگر معتقدند که ملاحظات سیاسی و رویکردهای خاص در انتخاب برندگان اسکار نقش دارند. عدم موفقیت برخی از فیلم‌های شاخص و متفاوت از نظر فنی و هنری، به رغم حضور پرقدرت، این بحث‌ها را دامن زده است.
**تجربه “نگهبان شب” در اسکار**
سال گذشته، فیلم “نگهبان شب” به کارگردانی رضا میرکریمی به عنوان نماینده ایران به اسکار ارسال شد. این فیلم که داستانی اجتماعی را با تمرکز بر روابط انسانی و چالش‌های فردی به تصویر می‌کشید، در نهایت موفق به کسب جایزه‌ای نشد. هرچند نگهبان شب از نظر نقدهای داخلی و بین‌المللی عملکرد خوبی داشت، اما عدم موفقیت آن در رقابت نهایی اسکار نشان داد که این رقابت بسیار پیچیده‌تر از صرفاً کیفیت هنری یک اثر است.
**احتمالات اسکار امسال**
اسکار امسال در شرایط متفاوتی برای ایران است. حضور بین‌المللی سینمای ایران در سایه عملکرد ضعیف مدیران سینمایی و مدیران بنیاد فارابی به عنوان مسئول انتخاب نماینده ایران در جشنواره‌های خارجی، با خدشه مواجه شده است. مدتی است که جشنواره‌های معتبر خارجی (که حضور در آنها شرط موفقیت در اسکار است) آثار سینمای رسمی ایران را نادیده گرفته و به سمت آثار زیرزمینی ایرانی رفته‌اند. مدیران سینمای ایران نیز توانایی اثبات رسمیت خود را در عرصه بین‌المللی ندارند.
در دوره جدید اسکار، چندین فیلم ایرانی مطرح شده‌اند که احتمال حضورشان در این رقابت جهانی وجود دارد. از جمله فیلم‌هایی که از شانس بیشتری برای انتخاب برخوردارند، می‌توان به “در آغوش درخت” ساخته بابک خواجه‌پاشا، “رکسانا” به کارگردانی پرویز شهبازی و “جنگل پرتقال” از ایمان خوانساریان اشاره کرد.
* **در آغوش درخت:** این فیلم با روایتی ظریف و شاعرانه، توجه بسیاری را در جشنواره‌های بین‌المللی به خود جلب کرده است.
* **رکسانا:** این فیلم به دلیل حضور گسترده در جشنواره‌های بین‌المللی و استقبال منتقدان، از همان ابتدا مورد توجه قرار گرفته است.
* **جنگل پرتقال:** این فیلم به موضوعات اجتماعی و نبرد درونی انسان می‌پردازد.
در این میان، آثار خوبی مانند “پرویز خان” و “بی‌بدن” نیز به دلیل عدم حضور بین‌المللی امکان حضور در اسکار را از دست داده‌اند.
**شرایط لازم برای حضور در اسکار**
برای حضور در بخش بین‌المللی اسکار، یک فیلم باید شرایط خاصی را رعایت کند:
1. اکران عمومی در کشور سازنده
2. محصول غیرانگلیسی‌زبان
3. حضور در جشنواره‌های معتبر
4. محتوای اصیل و خلاقانه
**تاریخچه آثار ایرانی در اسکار**
سینمای ایران از سال ۱۹۷۷ با ارسال فیلم “دایره مینا” به کارگردانی داریوش مهرجویی، برای نخستین بار پا به رقابت‌های اسکار گذاشت. با این حال، اولین موفقیت بزرگ ایران در اسکار با فیلم “بچه‌های آسمان” به کارگردانی مجید مجیدی در سال ۱۹۹۸ رقم خورد. اما مهم‌ترین و پرافتخارترین لحظه سینمای ایران در اسکار، موفقیت “جدایی نادر از سیمین” به کارگردانی اصغر فرهادی در سال ۲۰۱۲ بود.
**جمع‌بندی**
حضور آثار ایرانی در اسکار، هرچند دشوار و پرچالش است، اما فرصتی بزرگ برای معرفی سینمای ایران به جهان و ارتقای جایگاه آن محسوب می‌شود. امسال نیز با فیلم‌هایی مانند “در آغوش درخت”، “رکسانا” و “جنگل پرتقال”، سینمای ایران بار دیگر تلاش خواهد کرد تا در این رقابت جهانی بدرخشد.
در نهایت، هرچند برخی معتقدند که جوایز اسکار تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار دارند، اما آثار ایرانی با داشتن محتواهای قوی، خلاقانه و اجتماعی همچنان می‌توانند شانس خود را برای کسب موفقیت در این رویداد مهم امتحان کنند.
