## تأثیر تحریمها بر اعتبار اسنادی و تجارت بینالمللی ایران
اعتبار اسنادی، ابزاری مالی برای تضمین پرداخت خریدار به فروشنده در معاملات بینالمللی است که توسط یک بانک صادر میشود. این ابزار در دنیای امروز، نقش مهمی در ایجاد اعتماد میان طرفین معامله، بهخصوص در مواردی که شناخت کافی از هم ندارند، ایفا میکند. با این حال، تحریمهای اعمال شده علیه ایران، استفاده از این ابزار را با چالشهای جدی روبرو کرده است.
محدودیتهای ناشی از تحریمها
تحریمهای اعمال شده علیه ایران، دسترسی این کشور به بانکهای بینالمللی را محدود کرده است. بسیاری از بانکهای بزرگ جهان، به دلیل ترس از نقض قوانین تحریمی، از انجام معاملات با بانکهای ایرانی امتناع میکنند. این امر، باز کردن اعتبار اسنادی برای شرکتهای ایرانی را با دشواریهای زیادی مواجه کرده است.
علاوه بر این، ایران در چندین نوبت از شبکه جهانی ارتباطات مالی بینبانکی (سوئیفت) قطع شده است. این امر، ارتباط با بانکهای خارجی و تسویه حسابهای بینالمللی از جمله اعتبار اسنادی را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
در نتیجه این محدودیتها، شرکتهای ایرانی به ناچار به روشهای جایگزین مانند معاملات تهاتری، قراردادهای تجاری دو جانبه و ارزهای دیجیتال روی آوردهاند. با این حال، این روشها بهاندازه اعتبار اسنادی کارآمد نیستند و معمولاً به شرکای تجاری خاصی که مایل به تجارت با ایران تحت این شرایط هستند، محدود میشوند.
افزایش هزینههای معاملات مالی
به دلیل عدم دسترسی به بانکهای بینالمللی، شرکتهای ایرانی مجبورند از بانکهای واسطه در کشورهایی با قوانین تحریمی کمتر، مانند چین، روسیه یا ترکیه، برای پردازش اعتبار اسنادی استفاده کنند. این امر، هزینههای معاملات مالی را بهطور قابل توجهی افزایش میدهد.
از طرفی، بانکها و تامینکنندگان خارجی به دلیل ریسکهای تجاری بالا در معامله با ایران، ممکن است حق بیمههای بالاتری را درخواست کنند یا شرایط سختتری برای باز کردن اعتبار اسنادی وضع کنند. این موضوع، هزینههای بیشتری را برای شرکتهای ایرانی به همراه خواهد داشت.
دشواری در دریافت اعتبار اسنادی، تجارت بینالمللی ایران را بهطور قابلتوجهی کاهش داده است. بسیاری از تامینکنندگان خارجی بدون اعتبار اسنادی معتبر، تمایلی به معامله با شرکتهای ایرانی ندارند. این موضوع، صنایعی مانند نفت، گاز، تولید و کشاورزی که برای واردات فناوری، ماشینآلات و مواد اولیه به تجارت بینالمللی وابسته هستند، را بهشدت تحت تاثیر قرار داده است.
تأثیر تحریمها بر بانکهای داخلی
بانکهای ایرانی نیز تحت تاثیر تحریمها قرار گرفتهاند. محدودیتهای اعمال شده بر عملیات این بانکها در خارج از کشور، بلوکه شدن داراییها و انزوای بینالمللی، اعتبار آنها را در سیستم بانکی جهانی کاهش داده است. این موضوع، پذیرش اعتبار اسنادی صادره از بانکهای ایرانی توسط شرکای خارجی را با دشواریهای زیادی مواجه کرده است.
تحریمها، توانایی بانکهای ایرانی برای حفظ روابط کارگزاری با بانکهای بینالمللی که برای پردازش اعتبار اسنادی و سایر معاملات تجاری ضروری است، را محدود کرده است.
در برخی موارد، کانالهای ویژه یا معافیتهای محدودی برای انجام انواع خاصی از تجارت، بهویژه تجارت مربوط به کالاهای بشردوستانه مانند غذا و دارو، ایجاد شده است. این کانالها گاهی اجازه صدور اعتبار اسنادی را میدهند، اما به شدت تحت نظارت هستند و به محدودههای خاص محدود میشوند.
کاهش اعتماد و افزایش ریسک معاملات مالی
حتی در مواردی که تحریمها کاهش مییابد، سابقه نوسان تحریمها و بیثباتی سیاسی باعث میشود اعتماد به اعتبار اسنادی و معاملات مالی ایرانی کاهش یابد. کسبوکارها ممکن است نگران باشند که تحریمهای بیشتری اعمال شود و اعتبار اسنادی را بیاعتبار کند، اگر پرداختها نتوانند پردازش شوند. این ریسک باعث میشود که نهادهای خارجی از پذیرش اعتبار اسنادی صادره توسط شرکتهای ایرانی، حتی در معاملات قانونی، خودداری کنند.
در نتیجه، تحریمهای اعمال شده بر ایران، بهطور قابل توجهی توانایی این کشور در استفاده از اعتبار اسنادی را مختل کرده است. محدودیت دسترسی به سیستمها و بانکهای مالی جهانی، باعث شده که شرکتهای ایرانی نتوانند بهطور عادی تجارت کنند. این مسئله منجر به افزایش هزینههای معاملاتی، محدودیت فرصتهای تجاری و اتکای بیشتر به روشهای پرداخت جایگزین شده است. اگرچه برخی از راهکارهای جایگزین وجود دارد، اما اغلب ناکارآمد و پرهزینه هستند و بخش تجارت بینالمللی ایران تحت تاثیر تحریمها قرار گرفته است.