## تثبیت نرخ ارز و تاثیرات آن بر ارزش واقعی سهام
با توجه به خبرهای اخیر مبنی بر تثبیت نرخ ارز و تلاش برای تک نرخی شدن آن، وضعیت شرکت‌ها برای افزایش سرمایه نیز روشن‌تر می‌شود. چراکه در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های بزرگ بورسی با توجه به تورم و ارزش واقعی دلار، قیمت‌گذاری نشده‌اند. بنابراین، معاملات در بورس بر مبنای ارزش واقعی سهام صورت نمی‌گیرد.
افزایش نرخ دلار نیمایی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا در مسیر افزایش سرمایه قدم بردارند. در حال حاضر، دلار نیمایی به کانال 48 هزار تومان رسیده است و به نظر می‌رسد که سیاست‌گذار در حال حاضر به دنبال افزایش تدریجی و آرام این نرخ به سطوح بالاتر است. برخی از صنایع بورسی تحت تأثیر قیمت دلار نیمایی قرار دارند و محصولات خود را در زمان فروش در بازارهای داخلی و خارجی با این نرخ معامله می‌کنند. بنابراین، تغییرات نرخ ارز در بازار آزاد، تأثیر عملیاتی قابل‌توجهی بر شرایط سودآوری و ارزش واقعی سهام این شرکت‌ها ندارد. تنها به صورت روانی بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما تغییر نرخ دلار نیمایی علاوه بر تأثیرگذاری بر درآمد شرکت‌های صادراتی، سرعت برنامه‌های شرکت‌ها برای افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها را نیز افزایش می‌دهد.
ارزش واقعی سهام و نوسانات دلار
با توجه به اتفاقات اخیر در لبنان و احتمال بالا رفتن تنش در خاورمیانه، افزایش قیمت دلار در بازار جدی است. یکی از مهمترین عواملی که با تغییر نرخ ارز در بورس تأثیر می‌گذارد، ارزش دارایی‌های شرکت‌ها و ارزش واقعی سهام بورسی است که با رشد دلار تحت تاثیر قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه، بانک صادرات ایران به تازگی مجوز افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی به میزان 400 درصد را در دستور کار خود قرار داده است.
حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه، در مصاحبه‌ای با بازار درباره اهمیت افزایش سرمایه گفت: “هرچند افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی، تأثیر مستقیمی بر افزایش دارایی شرکت‌ها ندارد و بیشتر بر روی کاغذ انجام می‌شود، اما معاملات سهامداران را واقعی می‌کند. چراکه بسیاری از شرکت‌ها چند سالی است که افزایش سرمایه نداشته‌اند در شرایطی که تورم در کشور سالانه حدود 40 درصد بوده است.”
وی افزود: “در حال حاضر، معاملات بورس به قیمت دلار گره خورده است. بسیاری از شرکت‌های بورسی که درآمد ارزی دارند، منتظر افزایش و تثبیت قیمت دلار هستند. تنها با اصلاح قیمت‌هاست که معاملات بازار سهام منطقی می‌شود. به همین دلیل، قیمت ارز باید به سمت واقعی شدن پیش برود.”
نقش ارز نیمایی در ارزش واقعی سهام
ارز نیمایی در حال حرکت از کانال 40 هزار تومان به سمت 50 هزار تومان است. اما تا زمانی که دلار نیمایی تغییر قابل‌توجهی نداشته باشد، نمی‌توان از بازار انتظار شگفت‌انگیزی داشت. زیرا شرکت‌های بزرگ بازار تحت تأثیر دلار نیمایی هستند که ارزی کنترل‌شده و در اختیار دولت است. معمولا قیمت ارز نیمایی با تغییرات زیادی روبه‌رو نیست زیرا تحت‌نظارت کامل دولت است. در صورتی‌که ارزی که در بازار آزاد عرضه می‌شود، چندان در اختیار دولت قرار ندارد.
یکی از عوامل تاثیرگذار در بازار سرمایه، وضعیت درآمدی شرکت‌های بزرگ بورسی است که درآمد آنها وابسته به نرخ دلار نیمایی است. در نتیجه، قیمت دلار نیمایی تاثیر مستقیمی در ترازنامه آنها خواهد داشت و این اتفاق می‌تواند تاثیر مستقیمی بر ارزش واقعی سهام این نمادها و سودآوری آنها داشته باشد. قیمت دلار به دو صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌تواند روی بازار سرمایه تاثیر بگذارد. اول، به‌صورت بلندمدت که تقریبا می‌تواند چشم‌انداز رشد بعدی را برای بورس تحت تاثیر افزایش سرمایه شرکت‌ها با نرخ جدید مشخص کند.
ارزش واقعی سهام با افزایش سرمایه به روز می‌شود
بازار سرمایه اتفاقات پیش‌روی خود را می‌تواند پیش‌خور کند و به‌نوعی سودآوری آن در گزارش‌ها مشخص می‌شود. دومین تاثیر نیز کوتاه‌مدت و شاید روزانه است که ناشی از یک تاثیر روانی است. قیمت دلار با هر نوسان خود جوی از ترس یا امیدواری در دل سهامداران ایجاد می‌کند و این ترس یا امیدواری اگر با درصد بیشتری اتفاق بیفتد، رفتارهای هیجانی نیز در بازار بیشتر می‌شود. به‌طور کلی می‌توان گفت دلار نیمایی یک ملاک و معیار برای ارزش واقعی سهام به‌حساب می‌آید و باید تغییرات آن رصد شود.
رضا روحی، کارشناس بازارهای مالی، در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: “در سال‌های اخیر، ارزش واقعی سهام به نسبت تورم در کشور رشد نکرده است. یکی از مهمترین عواملی که منجر شده فاصله بین ارزش سهام و تورم بیشتر شود، عدم اجرای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها بوده است. هرچند برخی معتقدند که ارزش واقعی سهام نمی‌تواند متاثر از تغییر اسمی دارایی‌ها شود.”
وی تاکید کرد: “در شرایط کنونی، معاملات برخی شرکت‌های بزرگ خودرویی کاملا به مجوز افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها گره خورده است. چراکه این شرکت‌ها زیان‌ده هستند. از طرف دیگر، زودتر از زمان مجاز که قانون پیش‌بینی کرده، نمی‌توانند افزایش سرمایه بدهند.”
تأثیر تغییرات سیاسی بر رشد شاخص بورس
با توجه به ایجاد امیدواری نسبت به رشد شاخص بورس و تغییرات سیاسی و اقتصادی پیش‌رو، احتمال دارد که بخشی از سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه و خرید سهام روی بیاورند. هرچند هنوز اقدامات عملی قابل‌توجهی صورت نگرفته است. انتظارات مثبت موجود می‌تواند به تقویت شاخص بورس و بهبود وضعیت نمادها منجر شود.
ضمنا، علاقه مردم به حفظ ارزش پول، تقاضا برای طلا و سهام افزایش خواهد یافت که می‌تواند قیمت‌ها در این بازارها را بالا ببرد. اما باید شفافیت شرکت‌ها نسبت به ارزش دارایی آنها بالا برود که مقدمه آن افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی ها و اندوخته است. هرچند این افزایش سرمایه با پشتوانه تجدید ارزیابی کاغذیی است، اما به طور قطع تکلیف سهامداران با ارزش واقعی شرکت را نشان می‌دهد. شرکت مخابرات نیز از جمله شرکت‌هایی است که سالها افزایش سرمایه نداشته است، به همین دلیل معاملات بورسی آن بر مبنای ارزش واقعی سهام آن انجام نمی‌شود.