سقوط اتحاد جماهیر شوروی، نقطه عطفی در تاریخ جهان بود. پس از دهه ها تقابل ایدئولوژیک، دنیای دو قطبی به پایان رسید. غرب با شادی پیروزی خود را جشن می گرفت، در حالی که شرق در نابسامانی و سردرگمی به سر می برد.
در این دوران، ایده بازگشت به گذشته در روسیه، به شدت مورد توجه قرار گرفت. دو گرایش اصلی “بازگشت به شوروی” و “بازگشت به تزار” ، میدان سیاست روسیه را به تسخیر خود در آوردند.
ولادیمیر پوتین، فارغ التحصیل KGB ، به عنوان نماد “بازگشت به گذشته” ظهور کرد. پوتین با تسلط خود بر نهاد امنیتی، نفوذ تزارها را احیا کرد و روسیه را به سوی سیاست‌های اقتدارگرا هدایت کرد.
رقابت در پس از فروپاشی
پس از فروپاشی کمونیسم، روسیه به جای گسترش آرمان‌های سوسیالیستی، به دنبال حفاظت و توسعه منافع خود در قالب “روس‌گرایی” بود.
پوتین با تکیه بر تجربیات دوران تزارها و شوروی، به دنبال بازپس‌گیری نفوذ روسیه در منطقه آسیای میانه، کشورهای مستقل اروپایی و خاورمیانه بود.
مداخله نظامی در سوریه و حمله به اوکراین، از نمونه های بارز سیاست خارجی پوتین بود. پوتین با ترکیب تزارها و استالین، “پوتینیسم” را به عنوان یک مدل حاکمیت منحصر به فرد به جهان معرفی کرد.
رفتار روسیه با ایران
پوتین با نشان دادن ویژگی های تزار و استالین، چهره ای ترسناک برای ایران و سایر کشورها به وجود آورده است.
ایران به عنوان کشوری که با تاریخچه تزارها و استالین، آشنایی کاملی دارد، باید از این “هیولای دو سر” بترسد و با احتیاط با او تعامل کند.
در موضوع جزایر سه گانه و مسائل مرزی، پوتین با ایران بدون نرمی برخورد کرد.