## زیرسویه جدید XEC کرونا: خطر برای افراد دارای بیماری زمینه ای
مطالعات اخیر نشان داده است که ویروس کرونا همچنان در حال جهش و تغییر است. نوعی از جهش ویروس کرونا، به صورت ترکیبی رخ می دهد. این بدان معنی است که در بدن فردی که قبلاً به یک نوع کرونا مبتلا شده است، ممکن است نوع دیگری از ویروس کرونا وارد شده و پروتئین ها و مواد داخلی ساختار این دو ویروس در بدن میزبان ترکیب شده و به یک زیرسویه جدید کرونا تبدیل شوند.
در شش ماه اخیر، انواع مختلفی از زیرسویه های اُمیکرون ظاهر یا ناپدید یا ترکیب شده اند. زیرسویه JN.۱ اصلی ترین شاخه اُمیکرون است و در ماه های اخیر، انواع متفاوتی از زیرسویه های ترکیبی مانند KP.۱، KP.۲، KP.۳ و KP.۴ از آن ایجاد شده اند.
اخیراً زیرسویه های KP.۳.۳ با KS.۱.۱ ترکیب شده و منجر به ایجاد زیرسویه FLiRT شده است. همچنین، زیرشاخه های جدیدی از جمله KP.۳.۱.۱ از فلرت ایجاد شده اند.
زیرسویه جدید XEC در ماه های گذشته ابتدا از ایتالیا ظاهر شد و اکنون ۲۷ کشور جهان، به ویژه کشورهای اروپایی مانند آلمان، انگلستان، فرانسه و حتی آمریکای شمالی را درگیر کرده است. به نظر می رسد این زیرسویه به تدریج به زیرسویه غالب اُمیکرون تبدیل می شود. این زیرسویه به سرعت سرایت می کند و جایگزین سویه ها و زیرسویه های قبلی می شود.
خوشبختانه، با تلاش های انستیتو پاستور ایران، زیرسویه های جدید در ایران به دقت بررسی و شناسایی می شوند و تعداد موارد ابتلا به زیرسویه جدید کرونا در کشورمان زیاد نیست.
با این حال، باتوجه به سرایت پذیری سریع XEC، افرادی که دارای بیماری های زمینه ای و بدخیم و دارای ضعف سیستم ایمنی هستند، مانند افراد چاق، سالمندان و کودکان دارای بیماری های زمینه ای مادرزادی، مستعد ابتلا به این زیرسویه و ابتلا به نوع شدید بیماری هستند.
بر خلاف سویه دلتا که ریه را درگیر می کرد، رفتار زیرسویه های جدید بیشتر در مجاری بالای تنفسی است. با این حال، دانشمندان مطالعه کرده اند که XEC به صورت زیرکانه قصد دارد سیستم ایمنی بدن را دور بزند تا بیشتر ریه را درگیر کند. خوشبختانه، این زیرسویه هنوز چنین توانایی ای ندارد.
جامعه جهانی در حال حاضر نگران همه گیری گسترده کرونا همانند دلتا نیست، اما باید هوشیار باشیم که افراد دارای بیماری های زمینه ای می توانند به نوع شدید کرونا مبتلا شوند. XEC با کیت های تشخیصی قبلی مانند PCR قابل شناسایی است.
با توجه به ظهور سویه های جدید اُمیکرون، تأمین واکسن های جدید کرونا ضروری است. واکسن هایی که در برخی کشورها بر اساس زیرسویه JN.۱ ساخته شده اند، بر روی XEC کاملاً موثر است.
علائم ابتلا به کرونای XEC مشابه آنفلوآنزاست، اما تفاوت این زیرسویه با آنفلوآنزا و زیرسویه های قبلی این است که تب به صورت ناگهانی شروع می شود و به دنبال آن بدن درد، سرفه های خشک و حتی اسهال و استفراغ و خستگی مفرط نیز ظاهر می شود. در XEC حس بویایی و چشایی کاهش می یابد که یکی از تفاوت های آن با آنفلوآنزا محسوب می شود.
در حال حاضر، بستری بیماران مبتلا به XEC در بیمارستان ها و بخش های مراقبت های ویژه، مقداری افزایش یافته است اما هنوز به مرحله سخت و درگیر شدن بخش زیادی از ظرفیت بخش های مراقبت های ویژه نرسیده ایم.
مطالعات نشان داده اند که استفاده از ماسک، به ویژه در نیمه دوم سال، تعداد حمله های آسم، بیماران با سینوزیت حاد و آسم منجر به بستری را کاهش می دهد. ماسک از ورود آلاینده ها، باکتری ها و ویروس ها به سیستم تنفسی جلوگیری می کند.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، استفاده از ماسک در مراکز درمانی و اماکن با ازدحام زیاد جمعیت، به ویژه در محیط های بسته که فاصله کمتر از ۱.۵ متر است و یا در وسایل نقلیه عمومی، توصیه می شود. استفاده از ماسک، به ویژه برای افرادی که مستعد بیماری هستند، نه الزامی بلکه ضروری است.
در فضای باز نیازی به استفاده از ماسک نداریم، حتی در محیط هایی که فاصله افراد با همدیگر بیشتر از یک تا ۱.۵ متر است. اما در مجموع، سبک زندگی سالم، مانند تغذیه مناسب، کاهش مصرف چربی ها و تهویه مناسب در منازل و محیط های کار و اداری، در مقابل بسیاری از ویروس ها و بیماری ها مؤثر است.
