در سال ۲۰۲۰، خط لوله ترنس آدریاتیک (تاپ) به عنوان یکی از اجزای کریدور گاز جنوبی به بهره برداری رسید که گاز طبیعی صادراتی آذربایجان را به ایتالیا می رساند. شرکت دولتی توزیع گاز ایتالیا (اسنام) سهمی ۲۰ درصدی در این خط لوله دارد. ظرفیت این خط لوله، سالانه حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب است که با توسعه این کریدور گازی، ظرفیت انتقال تا ۱۱.۲ میلیارد متر مکعب افزایش خواهد یافت.
همزمان، انتظار می رود که صادرات گاز جمهوری آذربایجان در سال جاری به ۲۴.۳ میلیارد متر مکعب برسد که از این میزان، سهم ایتالیا به تنهایی نزدیک به ۹.۶ میلیارد متر مکعب خواهد بود. به لطف گاز تامین شده از سوی آذربایجان، ایتالیا توانسته است واردات ۴۰ درصدی گاز طبیعی خود از روسیه را به صفر برساند.
آذربایجان در ژوئیه ۲۰۲۲ متعهد شده است که تا سال ۲۰۲۷ صادرات گاز خود به اروپا را به ۲۰ میلیارد متر مکعب برساند. باکو برای تحقق این هدف، در سه سال آینده باید صادرات گاز خود را بیش از پنجاه درصد افزایش دهد که با توجه به کمبود تولید و ظرفیت پایین خطوط لوله، موضوعی مبهم و چالش برانگیز است.
گفتنی است که همکاری‌های ایتالیا و آذربایجان تنها به حوزه انرژی محدود نمی شود و در حوزه‌هایی همچون ماشین‌آلات، صنایع شیمیایی و دارو نیز وجود دارند. همچنین، شرکت‌های فنی-مهندسی ایتالیایی نقش پررنگی در پروژه‌های ساخت و ساز در مناطق بازپس‌گرفته شده قره‌باغ داشته‌اند.
دستاورد ملموس سفر علی اف به ایتالیا
دستاورد قابل توجه این سفر در حوزه انرژی را تفاهمنامه‌های همکاری بلندمدت میان نفت و گاز اِنی و سوکار (نفت و گاز آذربایجان) دانست که با موضوعات اکتشاف، تولید و همچنین کربن‌زدایی و انرژی تجدیدپذیر منعقد شدند. پیش از این نیز تفاهمنامه‌ای میان دو طرف منعقد شده بود که از سوی بسیاری از تحلیلگران مقدمه ورود این شرکت ایتالیایی به عنوان سهامدار اصلی به اکتشاف و توسعه میادین آذربایجان در بلوک قره‌باغ دریای خزر محسوب می‌شود.
منابع خبری اعلام نموده‌اند که در این دیدار، توافق شده است تا شرکت اِنی راهبرد و برنامه اقدام خود را برای اجرای پروژه‌هایی در آذربایجان تدوین کند. همچنین، طرفین برای توسعه زنجیره تامین سوخت زیستی توافق کرده‌اند و قصد دارند پالایشگاه‌های متعارف را در درازمدت به پالایشگاه زیستی تبدیل کنند.