قیمت تمام‌شده و فاکتور «زمین»، در سال جاری، رکود بسیار سنگین و بحران‌ساز در حوزه فروش و ساخت آپارتمان در تهران را شکل داده است. درواقع واحدهای ساخته‌شده با قیمت های فعلی در بازار معاملات خریدار ندارند.
از طرف دیگر هزینه ساخت آپارتمان در تهران به طور میانگین به ۱۸ میلیون تومان رسیده است. این مساله به رکود ساخت و ساز مسکن دامن زده است. در واقع تنها حدود ۵ درصد از جامعه تقاضای مسکن در تهران، قدرت خرید دارند که آنها هم در مناطق ۱ تا ۳ هستند و وزنی در معادله بازار مسکن ندارند.
به گزارش بلومبرگ، قیمت مسکن در چین با سرعتی بی‌سابقه از سال ۲۰۱۴ تاکنون کاهش یافته است، که نشان از کاهش اعتماد عمومی و احتمال افت تقاضای مسکن دارد. کاهش مداوم نرخ بهره توسط بانک مرکزی چین نیز تاکنون موفق به تحریک تقاضا نشده و نگرانی‌ها را درباره احتمال رکود طولانی‌مدت افزایش داده است.
خانوارهای ایرانی با رقم درآمد سال ۱۴۰۲ و میزان پس‌اندازشان می‌توانند بعداز ۵۹ سال صاحب‌خانه شوند؛ این رقم اما برای تهرانی‌ها ۱۵۲ سال است. متوسط درآمد خانوارهای شهری کشور در سال گذشته به رقم ۱۶۷ میلیون تومان رسید که با توجه به متوسط هزینه ۱۳۷ میلیون تومانی زندگی در ۱۴۰۲، ایرانی‌های ساکن در مناطق شهری توانستند حدود ۱۸ درصد درآمدشان را پس‌انداز کنند. شاخص جهانی «مدت زمان انتظار برای صاحب مسکن شدن» که از نسبت قیمت آپارتمان ۱۰۰ مترمربعی به پس‌انداز سالانه بدست می‌آید، با ارقام درآمدی خانوارهای ایرانی در ۱۴۰۲، سنجش شده است.
تاثیر افزایش هزینه ساخت آپارتمان در تهران
نتایج این سنجش مشخص می‌کند، «ماراتن مسکن» در کشور از ۷۴ سال در سال ۱۴۰۱ به ۵۹ سال در ۱۴۰۲ رسیده است که به معنای کاهش این مسیر طولانی است.
درتهران تاثیر افزایش هزینه ساخت آپارتمان در تهران به رغم آنکه درآمد متوسط خانوارها بیش از ۲ برابر سطح کشوری بوده، مسیر نجومی تا کلید خانه‌اول در تهران سال گذشته طولانی‌تر هم شد. علت آنکه در کشور، این مسیر کم شد، «رشد ۱۰ درصدی درآمد واقعی خانوارهای شهری» و «رشد کمتر قیمت مسکن در مقایسه با بهبود درآمد» بود.
در تهران، نرخ پس‌انداز کمتر در مقایسه با دیگر شهرها از یک‌سو و سطح بالاتر قیمت مسکن، «خانه‌دارشدن را تقریباً غیرممکن کرده است». ۱۵۲ سال یعنی دو برابر طول عمر طبیعی. تهرانی‌ها براساس گزارش متوسط درآمد و هزینه خانوار که توسط مرکز آمار منتشر شده است، فقط ۱۳ درصد درآمدشان را می‌توانند پس‌انداز کنند که به مراتب از نرخ پس‌انداز کشوری کمتر است. شاخص «مدت زمان انتظار تا صاحب‌خانه شدن» در حالت نرمال باید زیر ۱۵ سال باشد اما به دلیل افزایش هزینه ساخت آپارتمان در تهران این زمان در حال طولانی شدن است.
نرخ‌های فعلی در بازار مسکن ایران
هر چقدر این رقم بیشتر شود، «رفاه ملکی خانوار» افت می‌کند و «فقر مسکن» بروز پیدا می‌کند. نرخ‌های فعلی در بازار مسکن ایران «شدت فقر مسکن» را بازگو می‌کند. سال ۹۶ که برجام امضاء شده بود و ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی وجود نداشت، ماراتنی هم در بازار مسکن نبود بطوریکه ایرانی‌ها با پس‌انداز سالانه خود می‌تواند «کمتر از ۱۵ سال» صاحب‌خانه شوند. قدرت درآمد خانوارهای کشور در سال ۱۴۰۲، «مدت زمان انتظار برای خرید مسکن» را ۱۵ سال کاهش داد و به «۵۹ سال» رساند؛ در تهران اما این ماراتن از ۱۱۲ سال به «۱۵۲ سال» افزایش پیدا کرد.
شاخص «مدت زمان انتظار تا صاحب‌خانه شدن» در حالت نرمال باید زیر ۱۵ سال باشد. «۱۵۲ سال»هر چقدر این رقم بیشتر شود، «رفاه ملکی خانوار» افت می‌کند و «فقر مسکن» بروز پیدا می‌کند.
سال ۹۶ که برجام امضاء شده بود و ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی وجود نداشت، ماراتنی هم در بازار مسکن نبود بطوری که ایرانی‌ها با پس‌انداز سالانه خود می‌تواند «کمتر از ۱۵ سال» صاحب‌خانه شوند.