در فلسفه کانت، مفهوم آزادی به عنوان پایه و اساس اخلاق مطرح می‌شود. به عبارت دیگر، بدون آزادی، هیچ مبنای عقلانی برای اخلاق وجود ندارد. آزادی به انسان اجازه می‌دهد به غایت اصلی خود برسد و تکلیفی را بر عهده بگیرد که منجر به شکل‌گیری قوانین اخلاقی می‌شود.
اما آزادی مورد نظر کانت، آزادی حقیقی و مثبت است که از عقل انسان نشأت می‌گیرد. عدم پذیرش آزادی، به وابستگی منجر می‌شود. عقل و آزادی در اندیشه کانت، جدا از انسان نیستند و به طور ذاتی با انسان مرتبط هستند. این مفاهیم از درون قوانین اخلاقی سرچشمه می‌گیرند و به انسان اجازه می‌دهند که اعمال خود را تعیین کند.
کانت معتقد است که آزادی زمانی محقق می‌شود که در راستای انسانیت انسان باشد، یعنی حفاظت از عقلانیت که باید غایت انسان تلقی شود. همچنین این آزادی باید مطابق با قوانینی باشد که حقوق دیگران را نیز تضمین کند.
تاثیر قوانین اخلاقی بر ابعاد فردی و اجتماعی
دغدغه اصلی کانت در موضوع آزادی و قوانین اخلاقی، حفظ وضعیت فردی و اجتماعی انسان است. به همین دلیل، کانت نه تنها یک فیلسوف آزادی‌خواه است، بلکه از پیشگامان لیبرالیسم نیز محسوب می‌شود.
کانت بر اساس مفهوم آزادی، به این سوال پاسخ می‌دهد که انسان چرا و چگونه باید از جنبه حقوقی-اخلاقی برخوردار باشد (صورت فردی). از طرف دیگر، کانت تلاش می‌کند برای پایداری جامعه تلاش کند (صورت اجتماعی).
در دیدگاه کانت، آزادی نشان می‌دهد که چرا فرد باید در محدوده زندگی خود، رفتارهای درست را انتخاب کند. آزادی و عدالت در کنار هم، ارزش‌های درستی را نشان می‌دهند.
آزادی انسان به این دلیل است که او انسان است و حقوق و برابری برای نشان دادن وحدت اجتماعی و سیاسی است.