بازار مسکن تهران در سال جاری با چالشهای جدی مواجه شده است. قیمت تمامشده واحدها به شدت افزایش یافته و به دلیل رکود بازار، این واحدها خریدار ندارند. در نتیجه، قیمتگذاری آپارتمانها در تهران به صورت سلیقهای انجام میشود و یافتن واحد با قیمت مناسب، بسیار دشوار است.
تنها حدود 5 درصد از جامعه، قدرت خرید مسکن در تهران را دارند و این افراد نیز عمدتا در مناطق ثروتمند زندگی میکنند. قیمت آپارتمان در تهران به حدی بالا است که با قیمت مسکن در منهتن آمریکا برابری میکند. به عنوان مثال، یک آپارتمان 30 ساله در نیاوران با قیمت متری 500 میلیون تومان قیمتگذاری شده است، در حالی که میانگین قیمت آپارتمان در تهران حدود 80 میلیون تومان به ازای هر متر مربع است.
رکود مسکن در سطح جهانی قابل مشاهده است. به گفته بلومبرگ، قیمت مسکن در چین از سال 2014 تاکنون به شدت کاهش یافته است که نشان از کاهش اعتماد عمومی و تقاضا در بازار مسکن دارد. کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی چین نیز تاکنون نتوانسته تقاضا را تحریک کند و نگرانیها در مورد احتمال رکود طولانی مدت در این کشور افزایش یافته است.
چرا قیمت آپارتمان در تهران به سطح قیمت مسکن در آمریکا رسیده است؟
در 5 ماه اول سال جاری، تولید آپارتمان در تهران به شدت کاهش یافته و به نصف حداقل عرضه مورد نیاز برای تعادل بازار مسکن رسیده است. این کاهش تولید باعث شده تا قیمت آپارتمان در تهران به سطح قیمت در بزرگترین شهرهای دنیا برسد. با وجود رکود مسکن در آمریکا، این کشور به وضعیت فعلی بازار مسکن در ایران دچار نشده است.
در اوایل دهه 90، ماهانه بیش از 10 هزار واحد مسکونی جدید به بازار مسکن تهران عرضه میشد، اما در حال حاضر میانگین ماهانه ساخت به زیر 4 هزار واحد رسیده است.
این رکود در تولید مسکن فقط به تهران محدود نمیشود. گزارش نظرسنجی از شرکتهای ساختمانی در سطح کشور نشان میدهد که در 5 ماه اول سال جاری، سرمایهگذاری در بخش ساختمان به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
سازندگان با چالشهای جدی مانند افزایش قیمت تمامشده ساخت و کاهش قدرت خرید مواجه هستند. این چالشها توجیه اقتصادی برای شروع سرمایهگذاری در ساخت و ساز را غیرممکن کرده است.
عرضه از سمت مالکان املاک کلنگی نیز با کاهش قابل توجهی روبرو شده است. این امر به دلیل تورم ساخت، پیشبینیپذیر نبودن قیمت ساخت در طول پروژه و ریسک بالای مشارکت در ساخت رخ میدهد.
کاهش تولید مسکن در تهران، آلارم هشداردهندهای برای سیاستگذاران اقتصادی است. زیرا خشکی سرچشمه بازار مسکن، احیای رونق مسکن را با چالشهای جدی مواجه میکند.