## سند ملی هنرهای تجسمی: آینده ای مبهم در میان امید و نگرانی
سند ملی هنرهای تجسمی، طرحی جامع برای هدایت و رشد این عرصه هنری است که از زمان تصویب اولیه آن در سال ۱۳۹۹، با استقبال و مخالفت هنرمندان و فعالان فرهنگی روبرو شده است. این سند که قرار است مسائل مهمی مانند مالکیت معنوی، اقتصاد هنر و نقش دولت در حمایت از هنرهای تجسمی را ساماندهی کند، در مسیر تدوین خود با چالشهای جدی مواجه شده است.
یکی از مهمترین انتقادات به این سند، عدم مشارکت کافی هنرمندان و انجمنهای هنری در فرایند تدوین آن است. بسیاری از هنرمندان اعتقاد دارند که این سند بدون توجه به نظرات و دیدگاههای آنها تدوین شده و ممکن است به محدودیتهای بیشتر برای فعالیتهای هنری منجر شود. نگرانی آنها از تبدیل این سند به ابزاری برای کنترل و نظارت بر هنر، جای خود را به عدم اعتماد به این طرح داده است.
در مقابل، حامیان این سند، بر اهمیت وجود یک سند جامع و راهبردی برای ارتقای هنرهای تجسمی تأکید میکنند. آنها معتقدند که این سند میتواند به ایجاد زیرساختهای لازم برای فعالیت هنرمندان، حمایت از اقتصاد هنر و ارتقای جایگاه هنرهای تجسمی در جامعه کمک کند.
اما دغدغه اصلی هنرمندان، حفظ استقلال و آزادی بیان در هنر است. آنها نگرانند که این سند بهانهای برای اعمال محدودیت بر مضامین و محتوای آثار هنری شود. همچنین، برخی از هنرمندان نگرانند که این سند به جای حمایت از همه جریانهای هنری، تنها به حمایت از جریانهای خاص و مورد تأیید دولت منجر شود.
مسئولان فرهنگی بر قانونی بودن این سند و ضرورت آن برای ساماندهی حوزه هنرهای تجسمی تأکید دارند. آنها میگویند که این سند هیچ قصدی برای محدود کردن آزادی هنرمندان ندارد و تنها به دنبال ایجاد یک چارچوب کلی برای حمایت از هنر است.
با توجه به اهمیت این موضوع و اختلاف نظرهای موجود، ضروری است که در فرایند نهاییسازی این سند، به نظرات همه ذینفعان، از جمله هنرمندان، منتقدان هنری و کارشناسان حوزه فرهنگ، توجه شود. همچنین، باید تلاش شود تا تعادلی بین نیاز به ساماندهی و حمایت از هنرهای تجسمی و حفظ استقلال و آزادی هنرمندان برقرار شود.
در نهایت، موفقیت سند ملی هنرهای تجسمی به نحوه اجرای آن بستگی دارد. اگر این سند به گونهای اجرا شود که به تقویت زیرساختهای هنری، حمایت از هنرمندان و ارتقای جایگاه هنر در جامعه کمک کند، میتواند به عنوان یک دستاورد بزرگ برای هنرهای تجسمی ایران تلقی شود. اما اگر این سند به ابزاری برای کنترل و نظارت بر هنر تبدیل شود، میتواند به لطمه زدن به این حوزه هنری منجر شود.