## وضعیت اجاره بها در تهران و تجربه انتقال پایتخت
تابستان امسال، اجاره بها در تهران با افزایش قابل توجهی روبرو شده است. به طور میانگین، اجاره مسکن در تهران ۴۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته، که به معنای افزایش تقریباً ۱٫۵ برابری هزینه اجاره برای مستاجرین تهرانی در سال جاری است.
در این میان، گروهی از مستاجرین به عنوان “مستاجر تمدیدی” شناخته می شوند که با توجه به توافق با مالک، افزایش اجاره بهای آنها در قراردادهای تمدید، کمتر از نرخ متوسط بازار است. تحقیقات میدانی نشان می دهد که اجاره بها در قراردادهای تمدیدی به طور میانگین ۳۵ درصد افزایش یافته که از نرخ رشد اجاره بها در کل شهر کمتر است.
مالکان به دلیل خوش حسابی مستاجرین تمدیدی در سال اول و ریسک کمتر در شناسایی مستاجر جدید، در این نوع قراردادها با مستاجرین تعامل بیشتری دارند. لازم به ذکر است که نرخ دستوری برای رشد اجاره‌بها در تابستان ۱۴۰۳، ۲۵ درصد بود که هر دو نرخ ذکر شده از آن فراتر رفته اند.
به عنوان مثال، مستاجرینی که در مناطق ۹ تا ۱۲ تهران ساکن هستند، به طور میانگین ماهانه ۱۰ میلیون تومان به مالک خود پرداخت می کنند. اما این تنها هزینه اجاره نیست. در این مناطق، اجاره بهای پیشنهادی به طور متوسط ۱۰ میلیون تومان در ماه و ۵۰۰ میلیون تومان پول پیش است. با تبدیل پول پیش به اجاره بها، مشخص می شود که هر متر مربع آپارتمان اجاره ای در این مناطق به طور متوسط ۳۲۰ هزار تومان در ماه اجاره داده می شود. این رقم دست کم ۲۵ درصد کمتر از میانگین اجاره بها در سطح شهر تهران است.
برخی از افراد، حل مشکل شلوغی و ترافیک تهران را به انتقال پایتخت از تهران گره زده اند. اما آیا انتقال پایتخت، راه حل مناسبی برای رفع این مشکلات خواهد بود؟
بررسی تجربه انتقال پایتخت در قزاقستان، نشان می دهد که انتقال پایتخت لزوما به کاهش جمعیت شهر قبلی منجر نمی شود. قزاقستان در سال ۱۹۹۷ تصمیم به انتقال پایتخت از آلماتی به آستانه گرفت. دلایل این تصمیم، از جمله جلوگیری از وقوع زلزله و تمرکززدایی جمعیتی از آلماتی، و همچنین نزدیکی آستانه به مرز روسیه بود. اما با وجود این تصمیم، جمعیت آلماتی نه تنها کاهش نیافت، بلکه به بیش از ۲ میلیون نفر افزایش یافت.
این تجربه نشان می دهد که انتقال پایتخت به تنهایی نمی تواند مشکل شلوغی و ترافیک را حل کند و ممکن است پایتخت جدید نیز به این مشکلات دچار شود.