در روزهای اخیر، قیمت نفت به دلیل تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات نفتی ایران، چند دلار افزایش یافته است. هرچند ادعای این موضوع توسط مقامات اسرائیلی بسیار خطرناک است و می‌تواند به قیمت نابودی تمام زیرساخت های انرژی و ترابری این کشور همراه شود. با این حال، شرایط کنونی نشان می‌دهد که اقتصاد انرژی برای اروپا رو به وخامت خواهد رفت. از سوی دیگر، رئیس جمهور ایران در سفر به قطر با نمایندگانی از کشورهای عضو اوپک دیدار کرده است و هماهنگی برای مدیریت بازار به حداکثر رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد که رویکرد کشورهای عضو اوپک متناسب با سیاست‌های در قابل ایران و بازار جهانی نفت خواهد بود.
بر اساس نظرسنجی ماهانه رویترز، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه میلادی گذشته، ۲۶.۱۴ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که ۳۹۰ هزار بشکه در روز کمتر از رقم بازنگری شده برای اوت است. لیبی، بیشترین کاهش تولید را در میان کشورهای عضو این گروه داشت.
کاهش تولید و صادرات لیبی که در بحبوحه بن بست میان جناح های سیاسی بر سر کنترل بانک مرکزی روی داد، به افزایش قیمت نفت کمک کرد. طبق یافته های این نظرسنجی، لیبی بزرگترین کاهش عرضه به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز را در سپتامبر داشت. پس از حل اختلاف بر سر ریاست بانک مرکزی و پایان وضعیت فورس ماژور در میادین نفتی لیبی، تولید این کشور احتمالا بهبود خواهد یافت.
پیش بینی وضعیت عرضه در بازار جهانی نفت
علاوه بر لیبی که از مشارکت در کاهش تولید اوپک پلاس معاف است، بزرگترین کاهش تولید در عراق مشاهده شد که در تلاش برای بهبود پایبندی به سهمیه تولید تعیین شده توسط اوپک است. با این حال، طبق این نظرسنجی، تولید عراق همچنان ۹۰ هزار بشکه در روز بالاتر از سهمیه این کشور در بازار جهانی نفت مانده است. طبق گزارش شرکت‌های رصد نفتکش، نیجریه با کاهش صادرات، ۴۰ هزار بشکه در روز نفت کمتری تولید کرد.
در میان کشورهایی که تولید بالاتری داشتند، تنها افزایش تولید در ایران مشاهده شد که از شرکت در توافق نفتی اوپک معاف است. ایران در چند سال گذشته، با وجود تحریم‌های آمریکا، صادرات خود را افزایش داده و به بالاترین سطح از سال ۲۰۱۸ رسانده است.
اوپک حدود ۱۳۰ هزار بشکه در روز بیشتر از هدف تعیین شده برای ۹ عضو تحت پوشش توافق محدودیت عرضه، نفت تولید کرد. عراق همچنان مسئول بخش اعظم این مازاد تولید است. اساس داده‌های فراهم شده توسط منابع خارجی، داده‌های رفینیتیو آیکان، اطلاعات شرکت‌های رصدکننده صادرات نفت شامل «کپلر» و پترولجستیک و اطلاعات ارائه شده توسط منابع شرکت‌های نفت، اوپک و مشاوران تهیه شده است.
هماهنگی بین اعضای اوپک در حوزه خلیج فارس
حسن مرادی کارشناس بازار نفت گفت: کنفرانس قطر در روزهای اخیر منجر به انسجام کشورهای نفتی شده است. وزیر خارجه عربستان هم تاکید کرده که سیاست حسن همجواری را با ایران داشته باشد. به همین دلیل یک موج مثبت در قبال این تنش ها ایجاد شده است. به طوری که هماهنگی بین اعضای اوپک در حوزه خلیج فارس به وجود آمده است.
مرادی با بیان اینکه تنش‌های مربوط به جنگ می‌تواند در قیمت نفت تاثیر قابل توجهی داشته باشد، تصریح کرد: از یک سو دولت یمن به طور مرتب نفتکش را منفجر می‌کند و تجارت در بنادر اسرائیل مختل شده است. به همین دلیل خرید نفت در امن منطقه کاهش یافته است. به همین دلیل اگر سهمی از نفت را اسرائیل تامین کرد در مقطع کنونی به پایین ترین سطح خود رسیده است.
او تصریح کرد: در شرایط کنونی درگیری در لبنان تاثیر چندانی بر بازار نفت نداشته است چون لبنان کشری نفتی نیست به همین دلیل روی نوسانات نفت تاثیر ندارد. از طرف دیگر آمریکا در آستانه انتخابات قرار دهد به همین دلیل اجازه نمی دهد که اسرائیل تنش ها را به منطقه و کشورهای نفتی بکشد. به طور قطع ادامه این بحران می تواند اثرات زیانباری به آمریکا نیز خواهد داشت.
این کارشناس بازار نفت تصریح کرد: تغییرات نفت فعلا در چند دلار محدود مانده است. مگر اینکه در آینده تغییرات جدی رخ دهد. به اما طور قطع رشد قیمت دلار فعلا تا پایان انتخابات آمریکا چند دلار باقی می ماند.
زمستان تقاضا برای نفت افزایش می یابد
حسن مرادی با تاکید بر اینه در اروپا با نزدیک شدن به فصل زمستان تقاضا برای نفت افزایش می یابد، اظهار کرد: به همین دلیل قیمت نفت تا حدودی افزایش می یابد. هرچند این کشور بعد از مسائلی که برای گاز روسیه به وجود آمده تلاش کرده تا از طریق ذخیره سازی گاز را انجام دهد و همچنین مصرف بیشتر برق در منازل را در دتسور کار قرار داده است. با این حال نمی تواند نسبت به تنش های خاورمیانه در امان بمانند.
مرادی با اشاره به اینکه چشم انداز قیمت نفت در زمستان امسال به وضعیت نفت خاورمیانه بستگی دارد، تصریح کرد: در شرایط کنونی آمریکا بیشترین فشار را بر اسرائیل وارد کند تا تنش ها را پایان دهد. از طرف دیگر هنوز تقاضا در اروپا رشد نکرده است. به همین دلیل بعد از پایان تنش ها سفارش گذاری های جدید انجام می شود. همچنین چین در یک محیط آرام در مسیر روند صعودی برای افزایش تقاضای نفت قرار گرفته است. چراکه در چند وقت اخیر بعد از اینکه انفجارها در لبنان اتفاق افتاد اعتماد به صنایع الکترونیک غرب کاهش یافته است و این مساله باعث شده که تقاضا برای خرید کالاهای چینی افزایش یابد.
به گفته مرادی با نزدیک شدن ایران، عراق و عربستان هماهنگی بیشترین درباره عرضه نفت وجود خواهد داشت. همچنین روسیه نیز در اوپک پلاس تلاش می کند که میزان تولید و عرضه نفت را با سایر اعضا هماهنگ کند. در شرایط کنونی اوپک بیشتر تلاش کرده که بازار جهانی نفت را در موقعیت کنونی تثبیت کند.
تغییر استراتزی انرژی اروپا
همچنین رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه از تابستان کشورهای نیم کره شمالی ذخیره سازی نفت را اغاز کرده بودند گفت: همچنین صرفه جویی در مصرف و تنوع در مصرف انرژی همچون سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی داشته اند. در چند وقت اخیر که تنش ها افزایش یافته قیمت نفت چند در صد افزایش داشته است به همین دلیل مانند گذشته بحران در بازار انرژی به وجود نخواهد آمد.
رضا پدیدار افزود: از زمان جنگ اوکراین و رسیه ۲۷ کشور مصرف کننده انرژی روسیه استراتژی های جدید همچون تنوع سازی مصرف انرژی روی آوردند. در کشورهای مختلف مصرف کننده مانند اوپک تا شرق آسیا سبد انرژی تغییر کرده است. بنابراین مانند ۴ دهه پیش بحران جنگ منجر به بروز مشکلات تامین نفت به وجود نمی آید.
او تصریح کرد: ناترازی تولید و مصرف انرژی همواره در کشور وجود داشته است. گاهی این مسئله از وضعیت تولید و تقاضا نشات گرفته و گاهی هم از بیرون و تحت تاثیر مسائل سیاسی به وجود آمده است. در مقطع کنونی با توجه به اینکه ایران در مرکز انرژی منطقه قرار دارد. به طوری که در محورانرژی ۱۵ کشور حوزه خلیج فارس، ۱۶ کشور آسیایی و۱۲ کشور آفریقایی قرار دارد. از این رو در بازار انرژی جهانی نقش موثری دارد.
بازار جهانی نفت تحت تاثیر سرمایه گذاری در انرژی های نو
براساس این گزار می توان نتیجه گرفت هرچند اروپا بعد از جنگ اوکراین و روسیه به سمت سرمایه گذاری در انرژی های خورشیدی و تغییر سبد مصرف انرژی رفته است. با این حال هنوز بی نیاز از بازار جهانی نفت نیست. به همین دلیل تغییر در وضعیت عرضه و تقاضای نفت ارسالی از خاورمیانه می تواند اقتصاد اروپا و جهان را تحت تاثیر قرار دهد. چراکه در همین شش ماه اخیر هدف قرار گرفتن نفتکش ها توسط یمنی ها منجر شده تا اقتصاد اروپا تحت تاثیر قرار بگیرد. بنابراین با وجود اینکه تا حدودی اقتصاد انرژی جهان تغییر کرده است اما همچنان نفت در بازار جهانی موثر است.