## اتباع خارجی: طرح ساماندهی در هاله ای از ابهام
بررسی طرح ساماندهی اتباع در کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس به حالت تعلیق درآمده است. محمدرضا صباغیان، عضو این کمیسیون، به خبرگزاری خبرآنلاین اعلام کرد که به دلیل تلاش دولت برای تهیه لایحه، طرح فعلاً مسکوت مانده است.
اما ابوالفضل ابوترابی، عضو دیگر این کمیسیون، با این ادعا مخالفت کرده و گفته که طرح متوقف نشده بلکه به کارگروه ارجاع شده تا ایرادات و ابهامات آن رفع شود. ابوترابی همچنین از عدم اطلاع خود در خصوص تصمیم دولت در مورد نحوه ساماندهی اتباع خبر داده است.
هر دو عضو کمیسیون شوراها بر این باورند که لابی ها و دستگاه های مختلف، مانع تصویب طرح ساماندهی اتباع شده اند.
ابوترابی در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین به چهار شرط مهم برای حضور اتباع خارجی در ایران اشاره کرده و نیاز به برخورد جدی با کارفرمایان و ایرانی هایی که به اتباع غیرمجاز شغل، مسکن، کارت بانکی یا سیم کارت می دهند را مطرح کرده است.
او همچنین به میزان طرد اتباع خارجی و به خصوص مهاجران افغان از ایران و بازگشت مجدد آنها به این کشور اشاره کرده و بر این باور است که طرد کردن اتباع به تنهایی راه حل مناسبی نیست.
در ادامه بخش هایی از گفتگوی ابوترابی با خبرگزاری خبرآنلاین را می خوانید:
**آیا بررسی طرح ساماندهی اتباع در کمیسیون شوراها متوقف شده است؟**
خیر، طرح متوقف نشده بلکه به کارگروه ارجاع شده است. ما دو هفته فرصت داریم ایرادات و ابهامات طرح را رفع کنیم. انشالله دو هفته دیگر به کمیسیون امور داخلی برمی گردیم. در حال حاضر از ۶۳ ماده طرح، ۲۰ ماده آن بررسی شده است.
**با توجه به مطرح شدن طرح ساماندهی اتباع در مجلس یازدهم، چه موانعی بر سر راه تصویب آن وجود دارد؟**
در صحن مجلس یازدهم نوبت به بررسی طرح نرسید، هرچند در نوبت صحن قرار گرفته بود. کلیات طرح رای آورد و دو بار شوری شد، شور دوم به کمیسیون امور داخلی برگشت. بعد از آن کمیسیون امور داخلی طرح را در نوبت صحن قرار داد اما نوبت بررسی فراهم نشد.
**برخی از نقش لابی ها و فشارهای پشت پرده بر سر راه تصویب نشدن طرح ساماندهی اتباع صحبت می کنند….**
بله، در هر صورت تعارض منافعی با برخی از دستگاه ها وجود دارد و این دستگاه ها منفعل ننشسته اند. آنها اجازه ندادند که طرح به نتیجه برسد و مانع ایجاد کردند. تعارض منافع همیشه در کشور ما موجب تخریب اقدامات تحولی شده و این تعصب بی جایی تعارض منافع سازمانی، یکی از موانع بزرگ طرح و مشکل ساز بوده است.
**با توجه به تاثیر اتباع بر امنیت و اقتصاد، طرح ساماندهی اتباع با چه دستگاه هایی تعارض منافع دارد؟**
دستگاه های مختلفی با طرح ساماندهی اتباع تعارض منافع دارند. در حال حاضر حدود ۶.۵ تا ۸ میلیون اتباع مجاز و غیرمجاز در کشور وجود دارد، زیرا آمار دقیقی در دسترس نیست. برآورد می شود نیمی از این اتباع غیرمجاز هستند و باید از کشور طرد شوند. اما سوال اساسی این است که تا کنون ۴۲ میلیون بار اتباع را از کشور طرد کرده ایم. اگر جمعیت افغانستان حدود ۳۶ میلیون نفر است، ما بیش از جمعیت افغانستان اتباع را طرد کرده ایم اما همیشه تعداد آنها از قبل بیشتر بوده است. این نکته نشان می دهد که طرد کردن به تنهایی راه حل نیست.
قبلاً برآورد می شد برخی از اتباع ۱۱ بار طرد شدند اما دوباره به کشور بازگشتند، این عدد الان به ۲۱ بار رسیده است. در حال حاضر بسیاری از اتباع برای طرد انگشت نگاری می شوند و وقتی می خواهیم دوباره طرد شان کنیم می بینیم که آمار به ۲۱ بار رسیده است. بنابراین طرد کردن به تنهایی راه حل نیست.
**ایرانی هایی که به اتباع غیرمجاز شغل، کارت بانکی، سیم کارت یا مسکن می دهند باید مجازات شوند.**
ساماندهی باید در داخل کشور هم صورت بگیرد. یعنی باید ایرانی ها را نیز ساماندهی کنیم به این صورت که برای کارفرمای ایرانی که به اتباع غیرمجاز شغل می دهد مجازات در نظر گرفته شود. همچنین باید برای افرادی که به اتباع غیرمجاز مسکن اجاره می دهند مجازات در نظر گرفته شود. امروزه بسیاری از ایرانی ها کارت بانکی خود را به قیمت ۲ تا ۳ میلیون تومان به اتباع غیرمجاز می فروشند و باید مجازات شوند. همچنین بسیاری از افراد سیم کارت خود را به اتباع غیرمجاز می دهند که این کار نیز باید مجازات شود.
**چهار شرط مهم برای حضور اتباع در ایران**
بنابراین علاوه بر طرد کردن که نیمی از اتباع باید از کشور طرد شوند، باید دیوارکشی را نیز جدی بگیریم و در داخل کشور هم ساماندهی ایرانی ها و مجازات برای اتباع غیرمجاز را ببینیم. آن عده ای که نیاز داریم و معمولاً برآورد می شود نیمی از آمار اتباع حاضر در کشور را برای ۳۷ شغل نیاز داریم باید ۴ ویژگی داشته باشند، به این ترتیب که اولاً باید وثیقه بگذارند، دوماً اولویت اول با اشتغال ایرانی ها است یعنی اگر ایرانی این شغل مورد نظر را انتخاب نکرد و نرفت، سپس آنها بروند، که ما نام این کار را اطلس اشتغال گذاشتیم به این معنی که کارفرماها باید بارگزاری کنند که چقدر نیروی کار می خواهند، اگر ظرف ۲۰ روز نیروی کار ایرانی نرفت، آن وقت نوبت اتباع مجاز می شود.
سومین شرط این است که باید آمایش سرزمینی رعایت شود به این معنی که هر سال در هر شهر و روستا چه تعداد تبعه نیاز داریم و همه کلونی بزنند و چهارم اینکه ما هر سال اتباع را براساس ارتکاب جرم، پرداخت مالیات، دریافت یارانه و بیمه، نوع اشتغال و کارفرما رتبه بندی می کنیم، لذا هر سال باید اطلاعات را به ما بدهند.
بنابراین اتباع را رتبه بندی هم می کنیم با این ۴ تا شرط که انگشت نگاری هم شوند، چهره نگاری هم شوند، عنبیه چشم و DNA آنها هم گرفته شود، یک سیم کارت موبایل و کارت بانکی به آنها داده می شود که حق دارند فقط از این موارد استفاده کنند.
**آیا طرح ساماندهی اتباع با هماهنگی دو قوه انجام می شود و یا قرار است دولت لایحه جدیدی در این مورد تقدیم کند؟**
دولت هنوز تصمیم خود را به ما نگفته است و هنوز نمی دانیم دولت چه تصمیمی دارد، ما فعلاً داریم طرح را پیش می بریم. البته این طرح ساماندهی اتباع کاملاً عقلانی است و سالها بر روی آن کار کردیم و مطالعات کشورهای پیشرفته که توانستند در این عرصه ساماندهی بسیار خوبی داشته باشند، را مدنظر قرار دادیم.
برخی از کشورهای دنیا نظیر قطر ۹۰ درصد جمعیت آنها مهاجر هستند، اما این کشور به خوبی توانسته اتباع را ساماندهی کنند و ۷۵ درصد جمعیت امارات را اتباع تشکیل می دهند و یا ۲۵ درصد جمعیت آلمان را اتباع تشکیل می دهند، همه این کشورها که در زمینه ساماندهی اتباع موفق بودند را مطالعه کردیم و براساس آن مطالعات را بومی سازی کردیم و جمع بندی آن، تبدیل به این طرح شده است.
لذا انتظار داریم دولت هم کمک کند طرحی که سالها بر روی آن کار شده، با یک خرد جمعی پیش برود.
