## معیشت مردم، توسعه یا ثروت خوری؟
مصطفی هاشمی طبا در روزنامه شرق نوشت: “این سخن ریاست جمهور محترم تکرار سخنان روسای جمهور قبل است و معلوم می کند که در گذشته تأمین معیشت مردم ممکن نشده و ایشان این امر را در اولویت کارهای خود قرار داده اند.”
وقتی از معیشت صحبت می کنیم، چه امر یا اموری را مدنظر قرار می دهیم؟ طبق اصول، معیشت بهتر به زبان فارسی یعنی زندگی بهتر؛ معیشت بهتر به معنی زندگی بهتر، صرف نظر از فاکتورهای اجتماعی و روانی شامل خوراک روزانه اعم از آب، غذا، دارو و مسکن بدون لحاظ کردن هوای سالم، آموزش، حمل و نقل و تفریح خواهد بود.
می خواهیم به تدریج آنچه را که در سال های گذشته حل نشده، از ظرفیت معیشت کم کنیم، زیرا ثابت شده که حل شدنی نیستند. در درجه نخست به مسکن می پردازیم که حداقل 50 درصد درآمد افراد اجاره نشین را می بلعد؛ آن هم نوعاً مسکن هایی که فاقد مشخصات استاندارد است. از سویی موضوع درمان به ویژه برای بیماری های مزمن و زمینه ای خاص به نحوی است که جز رنج بردن بیماران چاره ای بر آن متصور نیست. نه بیمه ها آنها را تقبل می کنند و نه امکانات بیمارستانی جوابگو است. مهاجرت پزشکان و پرستاران هم مزید بر علت است، پس موضوع درمان را هم از محدوده معیشت مردم خارج می کنیم و به غذا و آب بسنده می کنیم.
وضع موجود را در نظر بگیریم که حدود 30 میلیارد دلار ارز نفتی برای واردات کشاورزی که به تغذیه مردم مربوط می شود، هزینه می کنیم و البته می گویند این واردات از نوع تراریخته است که کشت آن در ایران ممنوع ولی واردات آن آزاد است. این اقلام برای تأمین روغن، برنج، مرغ و تخم مرغ، گوشت قرمز و لبنیات مصرف می شود و بدون این واردات قفسه های فروشگاه های کشور خالی از اقلام یادشده می شود. حال این معیشت چگونه بهبود می یابد؟
هم واردات با ارز نفتی را باید اضافه کنیم و هم سیستم توزیع را بهبود ببخشیم و هم قیمت ها را کاهش دهیم یا سوبسید بیشتری بپردازیم تا معیشت مردم بهتر شود و بتوانند دوهزار و 100 تا دوهزار و 200 کیلوکالری در روز را به صورت متنوع یعنی گوشت قرمز، گوشت سفید، نان، لبنیات (میوه را جزء معیشت حساب نمی کنیم) و به زبان علم تغذیه پروتئین و چربی و کربوهیدرات را برای خود تأمین کنند.
اینکه گفته اند به هر قیمت معیشت مردم را بهبود می بخشند و معیشت هم صرفا غذا باشد، به شرط هزینه بیش از 30 میلیارد دلار نفتی است؛ آن هم با تحریم هایی که خرید و حمل و نقل و انتقال پول را به نحو غیرمتعارف انجام دهیم و تازه معلوم نیست چگونه آسیب پذیران و محرومان از آن متمتع می شوند.
پس اینکه می گویند به هر قیمت یعنی اینکه ارز نفتی بیشتری برای خرید از خارج بدهیم و از خزانه به ودیعه گذاشته شده خداوندی به بدترین نحو استفاده کنیم، البته به شرطها و شروطها. در 40 سال گذشته این روش وجود داشته و ادامه دارد و سال به سال به نیاز ارزی برای این واردات افزوده می شود.
می بینیم که “به هر قیمت” به معنی “ارز بیشتر نفتی” است. حال نوبت توضیح رئیس جمهور محترم است که “به هر قیمت” را معنی کنند و بگویند کدام کشور در دنیا – دنیای حاضر و دنیای قبل ها – از این طریق یعنی صرف ثروت، معیشت مردم را بهبود بخشیده اند؛ آن هم فقط برای نان و گوشت! اگر به مبانی دینی قائلیم، فرمایش پیامبر را که توصیه به یادگیری کار کردند هم به یاد بیاوریم. این فرمایش یعنی توسعه.
اگر کشوری معیشت مردم را بهبود بخشیده، تنها از راه توسعه بوده و نه از طریق “ثروت خوری”. بهبود معیشت مردم از طریق توسعه است. اگر توسعه (به معنی بهبود) کشاورزی نداشته باشیم، همین کشاورزی هم خشک می شود و نیاز به واردات بیشتر است. اگر توسعه نداشته باشیم، رودخانه ها همچنان آلوده و زمین های ما پرنشست و زباله دان می شود. اگر توسعه نداشته باشیم، آب های ما با فاضلاب مخلوط می شود (همچنان که شده) و شما از دادن آب سالم به مردم که بخشی از معیشت است، درمانده می شوید. اگر توسعه نباشد، روز به روز مصرف انرژی شما بیشتر و جامعه بیشتر فقیر می شود.
جناب آقای رئیس جمهور! توسعه را در بند خیالات خود محبوس نکنید و به دنبال شعارهای پوپولیستی نروید. به ایرانی فکر کنید که باید 90 میلیون جمعیت آن زندگی بهتر داشته باشند و ثروت آنها با اندیشه های خام به هدر نرود. به ایرانی بیندیشید که به قول قرآن “صمد” باشد و نه بادکنکی که متورم است و به سوزنی فرو می افتد. موانع فعالیت بخش خصوصی را نمی توانید رفع کنید، مگر آنکه به توسعه بیندیشید؛ توسعه پایدار و منطبق با آفرینش خداوندی.
