در تحلیل بازار نفت پس از حملات، تانکر ترکرز به این نکته اشاره کرده است که در صورت حمله اسرائیل به زیرساختهای نفتی ایران برای انتقامگیری، منطقیترین هدف، پالایشگاه ۱۱۱ ساله آبادان واقع در مرز بین جنوب عراق و ایران خواهد بود. این پالایشگاه تقریباً یک چهارم عرضه روزانه سوخت داخلی ایران را تامین میکند.
با این حال، حمله به بزرگترین پایانه صادرات نفت خام کشور (جزیره خارگ) ایدهای مناسب نخواهد بود، زیرا قیمت جهانی نفت با خطر رسیدن به سطوح سهرقمی دلاری مواجه خواهد شد.
از طرفی، غیرفعال کردن پایانههای نفتی بلااستفاده ایران (عمدتاً) در جنوب کشور (در استان هرمزگان و اطراف آن) برنامههای ایران برای داشتن خروجی طرح B را در صورت تمایل به بستن تنگه هرمز، به تاخیر میاندازد.
بستن این تنگه تنها بزرگترین مشتری ایران یعنی چین را ناراحت خواهد کرد. اگر چین نتواند از عربستان سعودی، عراق، کویت، قطر و بحرین نفت وارد کند، ایران با چالشهای جدی روبرو خواهد شد.
تحلیل بازار نفت بعد از تغییر تولید و صادرات
در تحلیل بازار نفت علاوه بر ایران، کشورهای روسیه، عربستان و عراق نیز از تامینکنندگان عمده نفت چین هستند. گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا در مورد میزان صادرات ایران آماری منتشر نکرده است. فقط به افزایش فروش نفت از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ اشاره کرده است. اما در قسمتی از این گزارش ذکر شده است: «بسیاری از کالاهای وارداتی منتسب به مالزی، امارات متحده عربی و عمان منشأ ایرانی دارند و برای جلوگیری از شناسایی مجدد به نام کشورهای دیگر عنوانگذاری شدهاند.»
این مسئله نشان میدهد که عمده آمار ارائه شده برای ایران از مؤسسات بینالمللی عموماً برآورد و پیشبینی بوده و ایران و طرفهای معامله برای دورزدن تحریمها عموماً رویهای شفاف را در پیش ندارند.
بنابراین، در مورد آمار EIA لازم است توضیح داده شود که ۱۹ درصدی که برای روسیه عنوان شده سهم تأمین نفت از طریق لولهکشی و دریا بوده و در مقایسه مورد نظر باید فقط سهم دریایی آن در نظر گرفته شود.
بنابراین، بر اساس بررسیهای اکومتر از منابع داخلی و بینالمللی، میزان تأمین دریایی نفت برای چین در حدود ۹ ماه گذشته تغییراتی داشته است.
تحلیل بازار نفت چین
در حال حاضر در تحلیل بازار نفت تاکید شده است که ایران بیشترین سهم از تأمین دریایی نفت توسط چین را به خود اختصاص داده است. اما باید توجه داشت که موضوع صادرات نفت مسئلهای است که ثابت نبوده و در طول ماههای مختلف با توجه به شرایط داخلی کشورها و اوضاع بینالمللی متغیر خواهد بود.
رویترز در گزارشی به تاریخ ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴ نوشت: «عربستان در ۷ ماه نخست سال جاری میلادی ۱.۶۱ میلیون بشکه نفت در روز صادر کرده است.»
در گزارش دیگر همین خبرگزاری به تاریخ ۹ جولای ۲۰۲۴ آمده است: «بر اساس داده های شرکت تحلیلی Kpler صادرات عربستان به چین در ژوئن به ۱٫۱۲ میلیون بشکه در روز کاهش یافت که پایین ترین میزان از مارس ۲۰۲۰ است.»
همچنین در گزارشی دیگر از رویترز به تاریخ ۲۶ جولای ۲۰۲۴ می خوانیم: «تحلیلگران تخمین می زنند چین در نیمه اول سال ۲۰۲۴ بین ۱.۲ تا ۱.۴ میلیون بشکه در روز نفت خام از ایران وارد کرده است.»
نقش کلیدی در بازار جهانی نفت
بنابر تحلیل بازار نفت، تولید نفت ایران در ماه آگوست سال جاری با وجود تحریمهای آمریکا به بالاترین سطح خود در شش سال گذشته، یعنی ۳.۷ میلیون بشکه در روز (mb/d) رسیده است. ایران به عنوان یکی از اعضای اوپک، نقش کلیدی در بازار جهانی نفت ایفا میکند.
با توجه به وابستگی بالای بازار جهانی به عرضه نفت ایران، هرگونه تنش ژئوپلیتیکی در منطقه میتواند موجب افزایش قیمت نفت شود. حمله موشکی دیشب ایران به رژیم صهیونیستی در پاسخ به جنایتهای این رژیم و ترور شخصیتهای جبهه مقاومت، شب گذشته در پی افزایش نگرانیها از احتمال مختل شدن عرضه نفت، قیمت هر بشکه نفت برنت با افزایش قابل توجه به سطح ۷۵ دلار در هر بشکه رسید.