در شرایطی که تولید بنزین در کشور با مشکلاتی روبرو است و به طور متوسط روزانه ۱۱۲ میلیون لیتر تولید میشود، مصرف بنزین در کشور به ۱۲۰ میلیون لیتر در روز رسیده است. این موضوع منجر به یک ناترازی ۶ میلیون لیتری در روز شده و در زمانهای پیک مصرف و سفرهای بین استانی به ۲۰ میلیون لیتر نیز میرسد.
گزارشهای غیررسمی نشان میدهند که روزانه ۱۲ تا ۱۵ میلیون لیتر بنزین نیز به صورت قاچاق از کشور خارج میشود. با توجه به قیمت جهانی بنزین (هر گالن ۳٫۲ دلار معادل ۴۸ هزار تومان)، در سال ۱۴۰۲ بیش از ۳ میلیارد دلار بنزین وارد کشور شده است که کسری بودجه ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی بر دولت تحمیل کرده است. همچنین بدهی دولت به بخش پالایشگاهی نیز بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است که در مجموع نزدیک به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دولت ناشی از کنترل قیمت بنزین است.
افزایش شبانه قیمت بنزین در سال ۱۳۹۸ و تبعات اجتماعی و امنیتی آن، تصمیم گیری در مورد قیمت بنزین را دشوار کرده است. در این شرایط، با توجه به مصرف روزانه ۲۱ تا ۲۳ میلیون مترمکعب گاز طبیعی فشرده (CNG) در کشور، استفاده گسترده از CNG و خودروهای برقی میتواند راهحلی برای کاهش مصرف بنزین باشد.
در کوتاه مدت، تکمیل پالایشگاه مهر خلیج فارس و افزایش تولید بنزین به میزان ۱۳ میلیون لیتر تا پایان سال، میتواند به تعدیل مصرف بنزین کمک کند. با این حال، استفاده از خودروهای با استانداردهای مصرف سوخت جهانی، به طور بالقوه میتواند مصرف بنزین را تا ۶۰ میلیون لیتر در روز کاهش دهد. البته با وجود مافیای خودرو، این راه حل در حال حاضر آرمانی به نظر میرسد.
افزایش مصرف بنزین در ایران
طبق آمار ستاد نوسازی سازمان حملونقل، بیش از ۲۱ میلیون خودروی سبک در کشور در حال تردد هستند که بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار خودرو، یعنی ۶.۲ درصد از آنها، فرسوده هستند. همچنین، از تعداد ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار موتورسیکلت در حال تردد در کشور، ۱۱ میلیون و ۲۰۰ هزار موتورسیکلت فرسوده هستند. جایگزینی خودروهای فرسوده با خودروهای استاندارد، می تواند به عنوان یک راه حل میان مدت برای کاهش مصرف بنزین در ایران مطرح شود. خودروهای فرسوده روزانه ۴۶ میلیون لیتر بنزین و ۱۷.۵ میلیون لیتر گازوئیل را مصرف میکنند. جایگزینی آنها با خودروهای استاندارد، حدود ۲۷ میلیون لیتر بنزین و ۹ میلیون لیتر گازوئیل در روز صرفهجویی خواهد کرد. این موضوع میتواند افزایش مصرف بنزین ایران ناشی از رشد تعداد خودرو را جبران کند.
با در نظر گرفتن هر لیتر بنزین و گازوئیل برابر با ۷۰ سنت، سالانه ۹ میلیارد دلار خسارات ناشی از عدم اسقاط خودروهای فرسوده به کشور وارد میشود و آنها سالانه ۱۳ میلیارد لیتر بنزین را مصرف میکنند.