از آنجایی که احتمال حمله به تاسیسات نفتی ایران توسط اسرائیل توسط بایدن رد نشد، تمام نفتکش‌های ایرانی لنگرگاه پایانه نفتی جزیره خار‌ک را ترک کرده‌اند. این اولین بار از نوامبر گذشته است که لنگرگاه خالی شده است. با این حال پیش بینی می شود که اسرائیل به تاسیسات نفتی ایران حمله نخواهد کرد. چراکه این کشور تمام تاسیسات انرژی خود را در منطقه اشکلون قرار داده که می تواند این کشور را به شدت آسیب پذیر کند.
تأثیر حمله به تاسیسات نفتی بر بازار جهانی
محمدعلی خطیبی، سفیر اسبق ایران در اوپک، معتقد است که تنش‌های نظامی – سیاسی تأثیرات کوتاه‌مدت و مقطعی بر بازار جهانی نفت دارند. تنش‌ها و اتفاقات پیش‌بینی نشده، اثرات لحظه‌ای و گاه شدیدی دارند؛ اما ماندگاری آنها اغلب طولانی نیست. تنها نوساناتی پایدار هستند که علاوه بر اثرات روانی، تأثیرات عینی و واقعی نیز داشته باشند. به زبان ساده‌تر، زمانی اثرات تنش پایدار خواهد بود که واقعیت عینی و موجود را نیز دستخوش تغییرات اساسی کند.
خطیبی دررابطه‌با تنش‌های اخیر خاورمیانه و افزایش ۵ درصدی قیمت نفت گفت: واقعیات عینی مانند عرضه و تقاضا باید مورد توجه قرار گیرند. در بازار ارز و سرمایه نیز چنین مؤلفه‌هایی تعیین‌کننده‌تر هستند، مگر اینکه افزایش تنش و حمله به تاسیسات نفتی وجود داشته باشد.
این کارشناس بازار جهانی نفت، اثرات حمله سپاه پاسداران به اسرائیل را مقطعی و کوتاه‌مدت دانست و افزود: اگر تنش به نحوی بالا برود که بر مولفه‌های کلیدی چون عرضه اثر بگذارد، تأثیر آن بلندمدت خواهد بود. مثلاً اگر عرضه نفت کاهش یابد یا متوقف شود، تأثیر افزایشی قیمت‌ها طولانی‌تر باقی می‌ماند.
خطیبی درباره چشم‌انداز بازار جهانی نفت گفت: وضعیت اقتصاد جهانی می‌تواند به افزایش قیمت نفت منجر شود. در دوران رونق، سالانه دو تا سه میلیون بشکه رشد تقاضا شکل می‌گیرد که این امر قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارد و محرکی برای افزایش تولید است. متأسفانه در سال‌های گذشته رشد تقاضا کمتر از یک میلیون بشکه بوده که این نیاز اغلب از سوی تولیدکنندگان غیراوپکی تعیین می‌شود که بی‌توجه به قیمت‌ها، گاه تولیدات خود را بالاتر هم می‌برند.
وی افزود: روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان است که با تولید بیش از ۱۰ میلیون بشکه نفت در روز، در کنار عربستان سعودی و ایالات متحده، جزو سه تولیدکننده برتر نفت محسوب می‌شود. این کشور باوجود عدم عضویت در اوپک، نقش مهمی در بازار جهانی نفت ایفا می‌کند.
خطیبی در پایان اظهار داشت: رونق اقتصاد جهانی باعث ایجاد فرصت‌های «برد – برد» در بازار نفت شده است که هم به نفع تولیدکنندگان و هم به نفع مصرف‌کنندگان است.
وضعیت صادرات کالا در اقتصاد جهانی
متوسط نسبت صادرات کالا در اقتصاد جهانی به تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۳ ، ۲۲٫۷ درصد بوده است. این نسبت در ایران و بر اساس داده‌های دولتی با احتساب نفت ۱۸ درصد و بدون نفت ۱۰ درصد بوده است. اقتصادهای پیشرفته نسبت صادرات کالا به تولید ناخالص داخلی ۲۳٫۰ درصدی داشتند و ۲۲٫۲ درصد برای بازارهای نوظهور و اقتصادهای درحال توسعه، ثبت شده است.
اقتصادهای پیشرفته ۵۹ درصد از GDP جهانی را تشکیل می‌دهند که با سهم ۵۹ درصدی آنها از صادرات کالاهای جهانی، برابری می‌کند.
اتحادیه اروپا با نسبت صادرات کالا به تولید ناخالص داخلی ۳۹٫۲ درصدی، پیشتاز است و چین بعنوان بزرگترین صادرکننده کالا در جهان، دارای نسبت ۱۹٫۱ درصد می‌باشد که کمتر از میانگین جهانیست.
کشورهای نفتی مانند عراق، کویت، لیبی، عمان و قطر نیز به دلیل وابستگی به صادرات نفت خام یا گاز طبیعی، نسبت صادرات کالا به تولید ناخالص داخلی بالایی دارند. ولی امارات متحده عربی از نقش خود به عنوان قطب تجاری برای صادرات مجدد سود می‌برد. به همین دلیل با حمله به تاسیسات نفتی وضعیت صادرات کالا در اقتصاد جهانی تغییر می کند.